ΣΥΝΕΧΕΙΑ
112. Ποιοι είναι οι κυριότεροι κανόνες του ορθόδοξου χριστιανικού γάμου;
112. Ποιοι είναι οι κυριότεροι κανόνες του ορθόδοξου χριστιανικού γάμου;
Οι κανόνες τους οποίους υποχρεούνται να εφαρμόσουν οι νέοι στον ορθόδοξο χριστιανικό γάμο των είναι οι επόμενοι 11 τον αριθμό και συγκεκριμένα:
Οι δύο νέοι που θα στεφανωθούν να μην έχουν μεταξύ των καμιά σωματική η πνευματική συγγένεια, δηλ. από το Άγιο Βάπτισμα.
Οι δύο νέοι που θα στεφανωθούν να μην έχουν μεταξύ των καμιά σωματική η πνευματική συγγένεια, δηλ. από το Άγιο Βάπτισμα.
Το στεφάνωμα μεταξύ συγγενών απαγορεύεται εντελώς από τους Αγίους Κανόνες της Ορθόδοξου Εκκλησίας.
Οι γονείς των δύο νέων πρέπει να θέλουν και να ενώσουν δια του γάμου τα παιδιά των, διότι ο γάμος που γίνεται χωρίς την θέληση
των γονέων, κανονίζεται από τον Μέγα Βασίλειο, όσο και η πορνεία, δηλ. τρία χρόνια αποχή από την Θεία Κοινωνία μέχρις ότου γίνει συμφιλίωση των δύο νέων με τους γονείς τους.
Οι δύο νέοι πρέπει να θέλουν να στεφανωθούν μεταξύ των, διότι εάν παντρευτούν χωρίς την θέληση τους, με την παρακίνηση τους γονέων των, αυτός ο γάμος δεν μπορεί να γίνει δεκτός.
Η μνηστεία των δύο νέων να γίνεται με ιερέα, κατά την τάξη της Εκκλησίας, με την πρέπουσα διάταξη των κανόνων.
Οι μνηστευμένοι νέοι υποχρεούνται να ζουν κοντά στους γονείς των μέχρι του θρησκευτικού γάμου των και να φυλάττουν με ευλάβεια την παρθενία τους, διότι, εάν πριν αμαρτήσουν, κανονίζονται από την Εκκλησία, ως πόρνοι και τιμωρούνται με αποχή από την Θεία Κοινωνία επί επτά χρόνια, όπως λέγουν οι Ιεροί Κανόνες.
Πριν από μία η δύο εβδομάδες από τον θρησκευτικό γάμο οι δύο νέοι έχουν καθήκον να εξομολογηθούν στον Πνευματικό τους η στον ιερέα του χωρίου ή της ενορίας, όλα τα αμαρτήματα τους από την παιδική των ηλικία με νηστεία και προσευχή και εάν έχουν αδεία να ετοιμασθούν για την Θεία Κοινωνία.
Ο θρησκευτικός γάμος πρέπει, κατά παράδοση, να γίνεται την Κυριακή το πρωί, πριν από την Θεία Λειτουργία, οι ανάδοχοι των μελλονύμφων να είναι καλοί χριστιανοί και ικανοί να διδάξουν και οδηγήσουν στην καλή οδό τα πνευματικά των παιδιά.
Κατά το μυστήριο του γάμου οι δύο νέοι να στέκονται με τα
στέφανα στο κεφάλι των στο μέσον της εκκλησίας, περικυκλωμένοι από τους πιστούς μέχρι το τέλος της ακολουθίας του μυστηρίου, ενώ ο Ιερεύς αρχίζει την Θεία Λειτουργία και προσεύχεται μαζί με όλους τους παρόντες για τους νεόνυμφους. Το “Πιστεύω” και το “Πάτερ ημών” υποχρεούνται να το λέγουν οι νεόνυμφοι.
Όταν ο Ιερεύς λέγει: “Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε”, τότε οι δύο νέοι πλησιάζουν στο Άγιο Ποτήριο και λαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, εάν έχουν την άδεια από τον Πνευματικό τους. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας οι δύο νεόνυμφοι κατευθύνονται στο σπίτι των με τα στέφανα στα κεφάλια των, οι ιερείς, οι ψάλτε και όλος ο προσκεκλημένος λαός, όπου κάθονται στην τράπεζα, τρώγουν και ευθυμούν με σοβαρότητα και χωρίς ευτραπελίες, προς δόξα του Θεού, όπως γίνεται συνήθως στους χριστιανούς.
Εάν οι δύο νεόνυμφοι κοινώνησαν, πρέπει να παραμείνουν αγνοί μέχρι το βράδυ της επομένης ημέρας, προς τιμήν των Άχραντων Μυστηρίων.
Αύτη είναι η κανονική τάξις αυτών που παντρεύονται, κατά την τάξη των Αγίων Πατέρων της Ορθόδοξου Εκκλησίας μας, την οποίαν, αλίμονο! οι περισσότεροι χριστιανοί την καταπάτησαν στις ημέρες μας προς τιμωρία των, λόγω των αμαρτιών μας. (Βλέπε Η Χρηστοήθεια κεφ. 26, του οσίου Νικόδημου του Αγιορείτου). Αυτοί που εφαρμόζουν αυτούς τους χριστιανικούς περί γάμου κανόνας, λαμβάνουν την ευλογία του Θεού και διάγουν ήσυχη ζωή στην οικογένεια των προοδεύοντες σε όλα. Ενώ αυτοί που καταπατούν αυτή την τάξη περνούν την ζωή των με πολλούς πειρασμούς, με αρρώστιες και παντός είδους στενοχώριες. Μεγάλη αμαρτία κάνουν οι χριστιανοί σήμερα, που στεφανώνονται το Σάββατο το βράδυ και κάνουν διασκέδαση μέχρι και την άλλη ημέρα της αγίας Κυριακής με πιοτά, με καυγάδες και με κάθε είδους σκάνδαλα και πειρασμούς. Μάλιστα, πολλοί κάνουν γάμο με σκοπό το κέρδος δηλ. ν’ αποκτήσουν δώρα και μεγάλα χρηματικά ποσά, μεταβάλλοντες την ακολουθία του γάμου σε κόλαση, σε ευκαιρία ασωτίας, σκανδάλων και απώλειας των ιερών ψυχών των και όλα αυτά προς τιμωρία και αιωνία καταδίκη τους. Μια άλλη μεγάλη αμαρτία κάνουν οι νέοι, όταν στεφανώνονται στην εκκλησία για τα μάτια του κόσμου και όχι για την τεκνογονία, αλλά για την σωματική απόλαυση και κάνουν τον γάμο τους με διασκεδάσεις, σε περίοδο μεγάλων νηστειών, όπου απαγορεύεται η τέλεση γάμων.
Οι γονείς των δύο νέων πρέπει να θέλουν και να ενώσουν δια του γάμου τα παιδιά των, διότι ο γάμος που γίνεται χωρίς την θέληση
των γονέων, κανονίζεται από τον Μέγα Βασίλειο, όσο και η πορνεία, δηλ. τρία χρόνια αποχή από την Θεία Κοινωνία μέχρις ότου γίνει συμφιλίωση των δύο νέων με τους γονείς τους.
Οι δύο νέοι πρέπει να θέλουν να στεφανωθούν μεταξύ των, διότι εάν παντρευτούν χωρίς την θέληση τους, με την παρακίνηση τους γονέων των, αυτός ο γάμος δεν μπορεί να γίνει δεκτός.
Η μνηστεία των δύο νέων να γίνεται με ιερέα, κατά την τάξη της Εκκλησίας, με την πρέπουσα διάταξη των κανόνων.
Οι μνηστευμένοι νέοι υποχρεούνται να ζουν κοντά στους γονείς των μέχρι του θρησκευτικού γάμου των και να φυλάττουν με ευλάβεια την παρθενία τους, διότι, εάν πριν αμαρτήσουν, κανονίζονται από την Εκκλησία, ως πόρνοι και τιμωρούνται με αποχή από την Θεία Κοινωνία επί επτά χρόνια, όπως λέγουν οι Ιεροί Κανόνες.
Πριν από μία η δύο εβδομάδες από τον θρησκευτικό γάμο οι δύο νέοι έχουν καθήκον να εξομολογηθούν στον Πνευματικό τους η στον ιερέα του χωρίου ή της ενορίας, όλα τα αμαρτήματα τους από την παιδική των ηλικία με νηστεία και προσευχή και εάν έχουν αδεία να ετοιμασθούν για την Θεία Κοινωνία.
Ο θρησκευτικός γάμος πρέπει, κατά παράδοση, να γίνεται την Κυριακή το πρωί, πριν από την Θεία Λειτουργία, οι ανάδοχοι των μελλονύμφων να είναι καλοί χριστιανοί και ικανοί να διδάξουν και οδηγήσουν στην καλή οδό τα πνευματικά των παιδιά.
Κατά το μυστήριο του γάμου οι δύο νέοι να στέκονται με τα
στέφανα στο κεφάλι των στο μέσον της εκκλησίας, περικυκλωμένοι από τους πιστούς μέχρι το τέλος της ακολουθίας του μυστηρίου, ενώ ο Ιερεύς αρχίζει την Θεία Λειτουργία και προσεύχεται μαζί με όλους τους παρόντες για τους νεόνυμφους. Το “Πιστεύω” και το “Πάτερ ημών” υποχρεούνται να το λέγουν οι νεόνυμφοι.
Όταν ο Ιερεύς λέγει: “Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε”, τότε οι δύο νέοι πλησιάζουν στο Άγιο Ποτήριο και λαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, εάν έχουν την άδεια από τον Πνευματικό τους. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας οι δύο νεόνυμφοι κατευθύνονται στο σπίτι των με τα στέφανα στα κεφάλια των, οι ιερείς, οι ψάλτε και όλος ο προσκεκλημένος λαός, όπου κάθονται στην τράπεζα, τρώγουν και ευθυμούν με σοβαρότητα και χωρίς ευτραπελίες, προς δόξα του Θεού, όπως γίνεται συνήθως στους χριστιανούς.
Εάν οι δύο νεόνυμφοι κοινώνησαν, πρέπει να παραμείνουν αγνοί μέχρι το βράδυ της επομένης ημέρας, προς τιμήν των Άχραντων Μυστηρίων.
Αύτη είναι η κανονική τάξις αυτών που παντρεύονται, κατά την τάξη των Αγίων Πατέρων της Ορθόδοξου Εκκλησίας μας, την οποίαν, αλίμονο! οι περισσότεροι χριστιανοί την καταπάτησαν στις ημέρες μας προς τιμωρία των, λόγω των αμαρτιών μας. (Βλέπε Η Χρηστοήθεια κεφ. 26, του οσίου Νικόδημου του Αγιορείτου). Αυτοί που εφαρμόζουν αυτούς τους χριστιανικούς περί γάμου κανόνας, λαμβάνουν την ευλογία του Θεού και διάγουν ήσυχη ζωή στην οικογένεια των προοδεύοντες σε όλα. Ενώ αυτοί που καταπατούν αυτή την τάξη περνούν την ζωή των με πολλούς πειρασμούς, με αρρώστιες και παντός είδους στενοχώριες. Μεγάλη αμαρτία κάνουν οι χριστιανοί σήμερα, που στεφανώνονται το Σάββατο το βράδυ και κάνουν διασκέδαση μέχρι και την άλλη ημέρα της αγίας Κυριακής με πιοτά, με καυγάδες και με κάθε είδους σκάνδαλα και πειρασμούς. Μάλιστα, πολλοί κάνουν γάμο με σκοπό το κέρδος δηλ. ν’ αποκτήσουν δώρα και μεγάλα χρηματικά ποσά, μεταβάλλοντες την ακολουθία του γάμου σε κόλαση, σε ευκαιρία ασωτίας, σκανδάλων και απώλειας των ιερών ψυχών των και όλα αυτά προς τιμωρία και αιωνία καταδίκη τους. Μια άλλη μεγάλη αμαρτία κάνουν οι νέοι, όταν στεφανώνονται στην εκκλησία για τα μάτια του κόσμου και όχι για την τεκνογονία, αλλά για την σωματική απόλαυση και κάνουν τον γάμο τους με διασκεδάσεις, σε περίοδο μεγάλων νηστειών, όπου απαγορεύεται η τέλεση γάμων.
113. Ποιοι είναι οι συγγενικοί βαθμοί που εμποδίζουν την τέλεση τον γάμου;
Οι συγγενικοί βαθμοί ή οι συγγένειες είναι τεσσάρων ειδών:
Α’ 1. Η συγγένεια εξ αίματος (αιμομιξία): Στην κατ’ ευθείαν γραμμή, όσοι εμποδίζονται από το γάμο οριστικά. Η αιμομιξία στην κατ’ ευθείαν γραμμή διαιρείται σε δύο μέρη: α) Στην ανιούσα κατ’ ευθείαν γραμμή, δηλ. πατέρας – γιαγιά – προγιαγιά κλπ. β) Στην κατιούσα γραμμή, δηλ. πατέρας – γιος – εγγονός – δισέγγονος κλπ.
2. Η εκ πλαγίου συγγένεια εξ αίματος, ή οποία απαγορεύεται για τον γάμο μέχρι εβδόμου βαθμού, κατά πλάτος. Τα αδέλφια από μία μητέρα ανήκουν στον δεύτερο βαθμό συγγενείας· οι πρώτοι εξάδελφοι είναι τετάρτου βαθμού, τα δεύτερα εξαδέλφια έκτου βαθμού και δεν μπορούν να παντρευτούν μεταξύ τους. Τα τρίτα εξαδέλφια είναι ογδόου βαθμού και αυτά επιτρέπεται να παντρευτούν μεταξύ τους. Τα αδέλφια και εξαδέλφια από πατριό ή μητρυιά δεν μπορούν να παντρευτούν μεταξύ των μέχρι επίσης του εβδόμου βαθμού κατά πλάτος. Αν συνέβη κάτι απροσδόκητο ζητείται ή συμβουλή και η λύση του παρανόμου γάμου από τον Επίσκοπο της περιοχής.
Β’ Συγγένεια εξ αγχιστείας (με συμπεθεριό). Μέλη δύο οικογενειών όταν συμπεθεριάζουν δεν μπορούν να τελέσουν γάμο μέχρι του πέμπτου βαθμού, κατά βάθος. Μέλη από τρία γένη οικογενειών δεν μπορούν να τελέσουν γάμο μέχρι του τρίτου βαθμού, κατά βάθος, όπως λέγει ή πατριαρχική σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως του έτους 997.
Γ’ Πνευματική συγγένεια από βάπτισμα και στεφάνωμα, μεταξύ αναδόχου, αναδεκτού και των συγγενών των. Ο γάμος από πνευματική συγγένεια απαγορεύεται μέχρι του τρίτου βαθμού, κατά βάθος. Δεν μπορεί να παντρευτεί ο ανάδοχος με την αναδεκτή, με την μητέρα και με την κόρη της αναδεκτής. Δεν μπορεί να νυμφευθεί ο αναδεκτός με την κόρη του αναδόχου και ο γιος του αναδόχου με την κόρη της αναδεκτής.
Δ’ Συγγένεια εξ υιοθεσίας (Υιοθεσία). Απαγορεύεται σ’ αυτήν ο γάμος μέχρι του τρίτου βαθμού.
Σ’ όλες τις περιπτώσεις οι δύο νέοι, μαζί με τους γονείς των, έχουν καθήκον να συμβουλεύονται τον ιερέα και να τον ακούουν σε όλα, κατά την καθιερωμένη τάξη από τους Αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας, η οποία διαφυλάχθηκε με ευλάβεια από τους προγενεστέρους μας.
2. Η εκ πλαγίου συγγένεια εξ αίματος, ή οποία απαγορεύεται για τον γάμο μέχρι εβδόμου βαθμού, κατά πλάτος. Τα αδέλφια από μία μητέρα ανήκουν στον δεύτερο βαθμό συγγενείας· οι πρώτοι εξάδελφοι είναι τετάρτου βαθμού, τα δεύτερα εξαδέλφια έκτου βαθμού και δεν μπορούν να παντρευτούν μεταξύ τους. Τα τρίτα εξαδέλφια είναι ογδόου βαθμού και αυτά επιτρέπεται να παντρευτούν μεταξύ τους. Τα αδέλφια και εξαδέλφια από πατριό ή μητρυιά δεν μπορούν να παντρευτούν μεταξύ των μέχρι επίσης του εβδόμου βαθμού κατά πλάτος. Αν συνέβη κάτι απροσδόκητο ζητείται ή συμβουλή και η λύση του παρανόμου γάμου από τον Επίσκοπο της περιοχής.
Β’ Συγγένεια εξ αγχιστείας (με συμπεθεριό). Μέλη δύο οικογενειών όταν συμπεθεριάζουν δεν μπορούν να τελέσουν γάμο μέχρι του πέμπτου βαθμού, κατά βάθος. Μέλη από τρία γένη οικογενειών δεν μπορούν να τελέσουν γάμο μέχρι του τρίτου βαθμού, κατά βάθος, όπως λέγει ή πατριαρχική σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως του έτους 997.
Γ’ Πνευματική συγγένεια από βάπτισμα και στεφάνωμα, μεταξύ αναδόχου, αναδεκτού και των συγγενών των. Ο γάμος από πνευματική συγγένεια απαγορεύεται μέχρι του τρίτου βαθμού, κατά βάθος. Δεν μπορεί να παντρευτεί ο ανάδοχος με την αναδεκτή, με την μητέρα και με την κόρη της αναδεκτής. Δεν μπορεί να νυμφευθεί ο αναδεκτός με την κόρη του αναδόχου και ο γιος του αναδόχου με την κόρη της αναδεκτής.
Δ’ Συγγένεια εξ υιοθεσίας (Υιοθεσία). Απαγορεύεται σ’ αυτήν ο γάμος μέχρι του τρίτου βαθμού.
Σ’ όλες τις περιπτώσεις οι δύο νέοι, μαζί με τους γονείς των, έχουν καθήκον να συμβουλεύονται τον ιερέα και να τον ακούουν σε όλα, κατά την καθιερωμένη τάξη από τους Αγίους Πατέρας της Εκκλησίας μας, η οποία διαφυλάχθηκε με ευλάβεια από τους προγενεστέρους μας.
114. Σε περίπτωση εξαιρετικά δύσκολη μπορεί ο ιερεύς μόνος του να αποφασίσει και να λύση το στεφάνωμα δύο συγγενών;
Σε περίπτωση εξαιρετικά ειδική οι μνηστευθέντες πρέπει να υπάγουν και να συμβουλευθούν τον οικείο Επίσκοπο, ο οποίος μπορεί να ακυρώσει την μνηστεία ή να κάνη την πρέπουσα λύση του στεφανώματος και να επιβάλει ένα συγκεκριμένο κανόνα μετανοίας.
Όταν οι δύο νέοι έχουν κοντινή συγγένεια, πρώτα εξαδέλφια, ετεροθαλή αδέλφια, γυναικαδέλφια κ.λ.π. τότε ούτε ο Επίσκοπος δεν έχει άδεια να λύση ένα τέτοιο παράνομο γάμο, τον οποίον απαγόρευσαν και κανόνισαν οι Άγιοι Πατέρες.
Ενώ, εάν κάποιος ιερεύς επιτέλεση ένα τέτοιο γάμο, χωρίς την γνώση του Επισκόπου, να καθαιρείται.
Συνήθως, οι βαθμοί συγγενείας στον έγγαμο βίο, ιδιαίτερα όταν γίνονται από συνοικέσιο, από πνευματική συγγένεια και από υιοθεσία, γεννούν προβλήματα στους ιερείς και στην Εκκλησία, και πολλές φορές οι νέοι παντρεύονται ενώ είναι συγγενείς, είτε από άγνοια, είτε από απληστία της περιουσίας, είτε από ανυπακοή και απιστία, εξ αιτίας των οποίων έχουν πολλούς πειρασμούς στην ζωή τους.
115. Τι πρέπει να κάνουν αυτοί πού νυμφεύθηκαν αντικανονικά με κοντινή συγγένεια;
Όποιος γάμος τελείται, στον οποίον υπάρχει πνευματική ή εξ αίματος συγγένεια, η Εκκλησία του Χριστού δεν τον αναγνωρίζει, αλλά τον διαλύει και τον επιτιμά, αναλόγως της περιπτώσεως, με αποχή από την Θεία Κοινωνία και εξομολόγηση επί τρία μέχρι δέκα χρόνια και άλλοτε μέχρι 15, διότι γίνεται αιμομιξία, καταπατείται ο θείος νόμος και γίνεται σκάνδαλο στον λαό.
116. Η Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει τους μικτούς γάμους μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών, αρμενίων, αιρετικών (σχισματικών), εβραίων και απίστων;
Όσον άφορα αυτή την ερώτηση, άκουσε Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες:
“Δεν συγχωρείται στον ορθόδοξο άνδρα ή την γυναίκα να πάρει στον γάμο σύζυγο αιρετικό. Εάν κάποιος κάνη κάτι τέτοιο, ο γάμος να ακυρώνεται και να λύνεται, ως παράνομος, διότι δεν πρέπει να ενωθούν αυτά πού δεν ενώνονται ποτέ, ούτε να συμβιώσουν το πρόβατο με τον λύκο, ούτε οι αμαρτωλοί να συμμετάσχουν με τον Χριστό.
Αυτοί, πού θα καταπατήσουν αυτές τις αποφάσεις, να αφορίζονται.
Επί πλέον, εάν δύο σύζυγοι, πριν να γίνουν χριστιανοί, παντρεύτηκαν και ο ένας απ’ αυτούς κατόπιν έγινε χριστιανός, ενώ ο άλλος παρέμεινε στην απιστία και επιθυμεί να ζήση μακριά από την πιστή σύζυγο του ή το αντίστροφο η πιστή σύζυγος με τον άπιστο σύζυγο, όπως λέγει ο Απόστολος, να μη χωρίζονται, διότι ο άπιστος σύζυγος αγιάζεται από την πιστή γυναίκα του και το αντίθετο, η άπιστη σύζυγος αγιάζεται από τον πιστόν άνδρα της (Α’ Κορ.7,14).
Επί πλέον, εάν δύο σύζυγοι, πριν να γίνουν χριστιανοί, παντρεύτηκαν και ο ένας απ’ αυτούς κατόπιν έγινε χριστιανός, ενώ ο άλλος παρέμεινε στην απιστία και επιθυμεί να ζήση μακριά από την πιστή σύζυγο του ή το αντίστροφο η πιστή σύζυγος με τον άπιστο σύζυγο, όπως λέγει ο Απόστολος, να μη χωρίζονται, διότι ο άπιστος σύζυγος αγιάζεται από την πιστή γυναίκα του και το αντίθετο, η άπιστη σύζυγος αγιάζεται από τον πιστόν άνδρα της (Α’ Κορ.7,14).
Και πάλι: “Δεν πρέπει να τελείται γάμος με σύζυγο πού ανήκει σε οποιοδήποτε είδος αιρέσεως ή να δίνη τα παιδιά του η τις κόρες του στον αιρετικό σύζυγο. Αλλά μόνο εάν υποσχεθεί ότι θα γίνει χριστιανός” (Λαοδίκειας Καν. 31).
Ένας άλλος εκκλησιαστικός κανόνας λέγει: “Όποιος θα νυμφεύσει αγόρια ή κορίτσια με νέους άλλης πίστεως, να μετανοεί επί πέντε χρόνια και οι ιερείς που θα τελέσουν τον γάμο να μετανοούν επί τρία χρόνια, απέχοντες από τα Ιερατικά των καθήκοντα”.
117. Ο γάμος μεταξύ δύο νέων, χωρίς την άδεια των γονέων, είναι έγκυρος;
Ο γάμος των νέων χωρίς την συγκατάθεση των γονέων των δεν είναι έγκυρος, διότι είναι πορνεία και δεν γίνεται ένωση κατά Θεόν.
Ιδού τι λέγει ο Μέγας Βασίλειος στον 38ο κανόνα του:
“Ή νέα, η οποία συζεί με άνδρα χωρίς την άδεια των γονέων τους, πορνεύουν. Αφού τους ενημερώσουν οι γονείς δεν θα βιασθούν να τους χωρίσουν, παρά μετά από ένα επιτίμιο τριών ετών”.
Στον 40ο κανόνα λέγει πάλι ο ίδιος ο Άγιος:
“Νέα, η οποία χωρίς την άδεια του κηδεμόνας ή πατρός της συζεί μ’ ένα άνδρα, πορνεύει. Ενώ ο γάμος πού τελεστεί κατόπιν με κοινή συμφωνία, είναι έγκυρος. Συνεπώς, η πρώτη περίπτωσης είναι πορνεία ενώ η δεύτερη με γάμο δεν είναι”.
Το ίδιο πράγμα λέγει ο Μέγας Βασίλειος και στον 42ο κανόνα:
“Ό γάμος, που έγινε χωρίς την άδεια των γονέων ή των κηδεμόνων, είναι πορνεία. Εάν ο πατέρας ή ο κηδεμόνας είναι στην ζωή οι παντρεμένοι νέοι είναι στην ενοχή της πορνείας, μέχρις ότου θα τους εγκρίνουν τον γάμο, διότι μόνο με την έγκριση των, εγκρίνεται ο γάμος.
118. Πόσους γάμους επιτρέπει η Εκκλησία;
Η Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει το πολύ τρεις γάμους, αλλά υπό ορισμένους όρους. Ο Μέγας Βασίλειος στον 87ον κανόνα του λέγει για τον δεύτερο γάμο:
“Ο δεύτερος γάμος επιτρέπεται στην Εκκλησία μόνο σ’ αυτούς πού παρέμειναν χήροι από την νεότητα των, λόγω αποβιώσεις του άλλου συζύγου των και δεν απόκτησαν παιδιά”.
Ενώ ο Απόστολος Παύλος συμβουλεύει στους χήρους την αγνεία, αλλά όποιος δεν μπορεί καλλίτερα να παντρεύεται παρά να εκπειράζεται (Α’ Κορ. 7,39).
Ο άγιος Νικηφόρος στον 2ον κανόνα του Μ. Βασιλείου λέγει ότι:
“Ο δίγαμος δεν ευλογείται με στέφανα, αλλά επιτιμάτε δύο χρόνια αποχής από την Θ. Κοινωνία και ο τρίγαμος επί τρία χρόνια”.
Εάν αυτοί πού παντρεύτηκαν για δεύτερη φορά είναι γέροντες, παροργίζουν τον Θεό και κανονίζονται σε μετάνοια επί τρία χρόνια με 24 μετάνοιες την ήμερα. Αυτός πού νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά δεν μπορεί να χειροτονηθεί. (Απόστολο. κανόνας 17).
Η ακολουθία της δευτέρας στέψεως να γίνεται απλά χωρίς μεγαλοπρέπεια και ο Ιερεύς έχει την άδεια να συμμετάσχει στην τράπεζα των (7ος Νεοκαισάρειας).
Ο Ιερεύς εάν παραμείνει χήρος δεν επιτρέπεται να νυμφευθεί για δεύτερη φορά. Εάν μολαταύτα τολμήσει να παντρευτεί χάνει την ιεροσύνη του και δεν έχει άδεια να επιτελή πλέον καμία ιερατική ιεροτελεστία. (6ος του Μεγ. Βασιλείου).
Τον τρίτο γάμο επιτρέπει η Εκκλησία μόνο σε μεγάλη ανάγκη, κυρίως σ’ αυτούς πού δεν απόκτησαν παιδιά μέχρι της ηλικίας των 40 ετών.
Τον τρίτο γάμο επιτρέπει η Εκκλησία μόνο σε μεγάλη ανάγκη, κυρίως σ’ αυτούς πού δεν απόκτησαν παιδιά μέχρι της ηλικίας των 40 ετών.
Ο Μέγας Βασίλειος λέγει ότι
“Στους τρίγαμους να επιβάλλεται αποχή από την Θεία Κοινωνία επί πέντε χρόνια, χωρίς όμως να εμποδίζονται εξ ολοκλήρου από την Εκκλησία…”. (4ος Κανόνας).
Ο πρώτος γάμος είναι νόμος ο δεύτερος συγχωρείται, ενώ ο τρίτος είναι καταπάτηση του νόμου.
Ο τέταρτος γάμος απαγορεύεται τελείως από την Εκκλησία. Ο ένοχος αφορίζεται και στερείται πάσης εκκλησιαστικής ιεροτελεστίας, μέχρις ότου χωρίσει από το άλλο πρόσωπο και μετανοήσει επί οκτώ χρόνια.
“Εάν μία γυναίκα ή ένας άνδρας πεθάνουν και ο άλλος σύζυγος επιμένει να παντρευτεί πάλι, δεν αμαρτάνει…. Άλλα εάν παραμείνει χήρος (χήρα) μέχρι θανάτου, θα απόλαυση περισσότερη δόξα από τον Θεό” (Κανόνας του αγίου Γερμανού). Και ο άγιος Ιουστίνος ο φιλόσοφος, στο βιβλίο του “Απολογία”, λέγει για τον δεύτερο γάμο: “Κατά τον Διδάσκαλο μας, αυτοί που παντρεύτηκαν δεύτερη φορά με τους ανθρωπίνους νόμους αμαρτάνουν, όπως αυτοί πού πεθύμησαν με την καρδιά των γυναίκα.
Ο τέταρτος γάμος απαγορεύεται τελείως από την Εκκλησία. Ο ένοχος αφορίζεται και στερείται πάσης εκκλησιαστικής ιεροτελεστίας, μέχρις ότου χωρίσει από το άλλο πρόσωπο και μετανοήσει επί οκτώ χρόνια.
“Εάν μία γυναίκα ή ένας άνδρας πεθάνουν και ο άλλος σύζυγος επιμένει να παντρευτεί πάλι, δεν αμαρτάνει…. Άλλα εάν παραμείνει χήρος (χήρα) μέχρι θανάτου, θα απόλαυση περισσότερη δόξα από τον Θεό” (Κανόνας του αγίου Γερμανού). Και ο άγιος Ιουστίνος ο φιλόσοφος, στο βιβλίο του “Απολογία”, λέγει για τον δεύτερο γάμο: “Κατά τον Διδάσκαλο μας, αυτοί που παντρεύτηκαν δεύτερη φορά με τους ανθρωπίνους νόμους αμαρτάνουν, όπως αυτοί πού πεθύμησαν με την καρδιά των γυναίκα.
Διότι είναι πόρνος όχι μόνο εκείνος πού πορνεύει με έργα, αλλά και εκείνος πού επιθυμεί να πορνεύσει, διότι όχι μόνο τα έργα αλλά και οι λογισμοί είναι ορατοί στον Θεό…”.
Ενώ γι’ αυτούς πού κάνουν περισσότερους γάμους, οι Άγιοι πατέρες τους ονομάζουν πολύγαμους. Οπότε μετά τον δεύτερο γάμο δεν υφίσταται πλέον γάμος, αλλά πολυγαμία. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος στην Σαμαρείτιδα, η οποία είχε αμαρτήσει με πέντε άνδρες, ότι:
“Και νυν ον έχεις ουκ εστί σου ανήρ” (Ίωάν.4,18).
Αυτοί πού πέρασαν τον δεύτερο γάμο δεν αξίζει πλέον να ονομάζονται άνδρες και γυναίκες, λέγει ο Μέγας Βασίλειος στον 4ον κανόνα του. Επίσης λέγει ο ίδιος για τον τρίτο γάμο: “Οι Άγιοι Πατέρες επέτρεψαν εν σιωπή τον τρίτο γάμο (πολυγαμία) και τον θεώρησαν σαν μία κτηνώδη επιθυμία και ξένη προς το ύψος του χριστιανού ανθρώπου. Σε εμάς φαίνεται ότι αυτή η αμαρτία είναι μεγαλύτερη από την πορνεία….” (80ος κανών).
119. Ποιος είναι ο ευαγγελικός σκοπός του χριστιανικού γάμου;
Ο πρώτος σκοπός του χριστιανικού γάμου, κατά την διδασκαλία της Ορθόδοξου Εκκλησίας, είναι:
Η απόκτησης τέκνων για τον πολλαπλασιασμό του ανθρωπίνου γένους,
η βοήθεια των συζύγων μεταξύ τους για την διευκόλυνση της ζωής,
η σωματική χαλιναγώγηση,
η αποφυγή της διαφθοράς και ανηθικότητας στον κόσμο.
Και όλα αυτά για την δόξα του Θεού.
120. Τι αμάρτημα διαπράττουν αυτοί που ζουν στην παλλακεία και έχουν παιδιά; Τι πρέπει να κάνουν αυτοί για να σωθούν;
Με τον όρο παλλακεία εννοούμε την ζωή ενός ανδρός με μία γυναίκα χωρίς να έχουν ενωθεί με θρησκευτικό γάμο, σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες και τους εκκλησιαστικούς νόμους. Αυτή η ζωή ταιριάζει στα ζώα, ενώ ο άνθρωπος έχει επί πλέον ανώτερες πνευματικές ανάγκες και καθήκοντα και έτσι έχει ανάγκη από την ευλογία του Θεού.
Ο πολιτικός γάμος κάθε άλλο παρά θρησκευτικός γάμος είναι και ουδέποτε είναι δυνατόν να αντικαταστήσει τον θρησκευτικό.
Αυτός πού ζει στην παλλακεία, ζει στην ακολασία. Γι’ αυτό, αυτούς που είναι αστεφάνωτοι, δεν τους μνημονεύουν οι ιερείς στο Ιερό Βήμα και δεν λαμβάνουν τα δώρα τους, διότι η Εκκλησία τους αφορίζει, δηλ. τους απαγορεύει την Θεία Μετάληψη, ως ξένους προς τον νόμο του Θεού.
Αυτός πού ζει στην παλλακεία, ζει στην ακολασία. Γι’ αυτό, αυτούς που είναι αστεφάνωτοι, δεν τους μνημονεύουν οι ιερείς στο Ιερό Βήμα και δεν λαμβάνουν τα δώρα τους, διότι η Εκκλησία τους αφορίζει, δηλ. τους απαγορεύει την Θεία Μετάληψη, ως ξένους προς τον νόμο του Θεού.
Οι παλλακοί εκτός από την αμαρτία των αύτη, σκανδαλίζουν και τους άλλους. Γι’ αυτό δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι (κουμπάροι) σε γάμο, ούτε σε Βάπτισμα, διότι πως μπορούν να κατευθύνουν τους άλλους, όταν οι ίδιοι δεν είναι σε κατάσταση να κυβερνήσουν τον εαυτό των, όπως λέγει ο Κύριος.
Ακόμη τα παιδιά των θα πάρουν στην ζωή των τη σφραγίδα της παρανομίας των γονέων τους.
Οι αστεφάνωτοι σύζυγοι, δηλ. οι παλλακοί, εκτός από το ότι ζουν στην ακόλαστη ζωή, δεν μπορούν επί πλέον και να σωθούν, μέχρις ότου εγκαταλείψουν την αμαρτία. Δηλαδή, είτε να χωρίσουν μεταξύ των, είτε να στεφανωθούν στην εκκλησία. Αφού εκτελέσουν και ένα κανόνα αποχής επί μερικά χρόνια από την Θεία Κοινωνία.
Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος στον 3ον κανόνα της και η 6η Οικουμ. στον 5ον κανόνα της απαγορεύουν τελείως στους κληρικούς, οποιουδήποτε βαθμού, να έχουν κάποια γυναίκα, ως υπηρέτρια των στα σπίτια τους, εκτός από την μητέρα τους, την αδελφή τους, την θεία τους ή άλλο πρόσωπο το όποιον δεν μπορεί να προκαλέσει υποψία περί παλλακείας και όποιος καταπατήσει αυτούς τους όρους να καθαιρείται.
Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος στον 3ον κανόνα της και η 6η Οικουμ. στον 5ον κανόνα της απαγορεύουν τελείως στους κληρικούς, οποιουδήποτε βαθμού, να έχουν κάποια γυναίκα, ως υπηρέτρια των στα σπίτια τους, εκτός από την μητέρα τους, την αδελφή τους, την θεία τους ή άλλο πρόσωπο το όποιον δεν μπορεί να προκαλέσει υποψία περί παλλακείας και όποιος καταπατήσει αυτούς τους όρους να καθαιρείται.
Αυτό ας το προσέξουν και οι παντρεμένοι, που έχουν φροντίδα για την ηθική των καθαρότητα.
Βλέπεις λοιπόν, τι φροντίδα είχαν οι Άγιοι Πατέρες για να διατηρήσουν την ηθική ζωή στην Εκκλησία του Χριστού και με Τι σθένος αγωνίσθηκαν κατά των σκανδάλων και των φοβερών παθών της ακολασίας;
121. Πως πρέπει να εκλέγουν οι ανάδοχοι για το βάπτισμα και τον γάμο και ποια είναι τα καθήκοντά των, ενώπιον των πνευματικών των τέκνων;
Οι ανάδοχοι πρέπει να εκλέγουν ανάμεσα στους πλέον ευλαβείς και ενάρετους χριστιανούς, άσχετα τι κοινωνική θέση κατέχουν, διότι οι ανάδοχοι είναι πνευματικοί καθοδηγητές των τέκνων των και έχουν μεγαλύτερα καθήκοντα απ’ ότι οι κατά σάρκα γονείς τους Οι ανάδοχοι πρέπει να είναι άνθρωποι μετριοπαθείς, ηθικοί, πράοι. Να γνωρίζουν καλά την ορθόδοξο πίστη, το Πιστεύω, την ορθόδοξο κατήχηση, την Αγία Γραφή και να πηγαίνουν τακτικά στην εκκλησία. Γι αυτό, δεν επιτρέπεται να είναι ανάδοχοι στο Βάπτισμα και τον γάμο από άλλη θρησκεία (καθολικοί, προτεστάντες, αιρετικοί κ.λ.π.), αυτοί πού ζουν στην παλλακεία (οι αστεφάνωτοι), στην διαφθορά, αυτοί πού αποφεύγουν να κάνουν παιδιά, οι μέθυσοι, οι διαζευγμένοι και οι έχοντες κακό όνομα στην κοινωνία. Οι ανάδοχοι πρέπει να εκλέγονται με πολλή προσοχή και μόνο με την άδεια του Ιερέως της ενορίας, ενώπιον του οποίου οφείλουν να ομολογήσουν ότι θα φροντίσουν να διδάξουν τα πνευματικά τέκνα των τον φόβο του Θεού, να τα επιτηρούν, να τα προσκαλούν στην εκκλησία, στην εξομολόγηση, στην επιτέλεση των καλών έργων, να τα επισκέπτονται τακτικά στα σπίτια τους, να τα ελέγχουν στην ανάγκη, να τους δίνουν βιβλία χριστιανικά προς ανάγνωση, διότι οι ανάδοχοι έχουν μεγάλη ευθύνη, επειδή είναι εγγυητές των τέκνων των ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων.
Ό ανάδοχος συνάπτει με τον αναδεκτό και τους γονείς του μία πνευματική συγγένεια, ή οποία είναι μεγαλύτερη από την σωματική, και ο ίδιος ονομάζεται πνευματικός πατέρας, ενώ ο αναδεκτός του πνευματικός γιος, σύμφωνα με τον 53ον κανόνα της 6ης Οικουμ. Συνόδου. “Οι κατά σάρκα γονείς, λέγει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, εμπιστεύονται το παιδί των σ’ ένα βαπτισμένο χριστιανό, ο οποίος είναι ένας καλός παιδαγωγός στα Θεία, διότι το παιδί θα παραμείνει σ’ όλη την ζωή του υπό την καθοδήγηση του, ως πνευματικός πατέρας και εγγυητής της κατά Χριστόν ζωής του πού θα είναι…”. Ο ανάδοχος πρέπει να κατοικεί όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο τέκνο του για να το επιτηρεί και να το βοηθά στην διδασκαλία των θείων εντολών. Ιδού εν συντομία, πώς εκλέγονται οι ανάδοχοι του βαπτίσματος, του γάμου και της μοναχικής κούρας. Αυτοί πρέπει να είναι οι καλλίτεροι μεταξύ των ενάρετων, διότι αυτοί θα δώσουν λόγο ενώπιον του Θεού για τα πνευματικά των παιδιά. Μπορούμε να πούμε ότι πολλοί πιστοί ανάδοχοι σώζονται από τα πνευματικά τους παιδιά, εάν τα αναθρέψουν με τον φόβο του Θεού. Άλλα οι περισσότεροι τιμωρούνται για την οκνηρία και αδιαφορία των προς τα πνευματικά τους παιδιά.
Με τη σειρά των και τα πνευματικά παιδιά έχουν καθήκον να υπακούουν στους αναδόχους τους και εγγυητές των ψυχών των, να τους συμβουλεύονται σε όλα, να δέχονται τις καλές συμβουλές να προσεύχονται καθημερινά γι’ αυτούς, για τους ιερείς πού τα βάπτισαν, τα στεφάνωσαν ή τα έκειραν και να είναι σ’ όλη την ζωή των πνευματικό υπόδειγμα.
Οι ανάδοχοι των μοναχών εκλέγονται από τον ηγούμενο μεταξύ των πλέον ενάρετων μοναχών ή Πνευματικών του μοναστηρίου. Οι μοναχοί πρέπει να έχουν αναδόχους μόνον εκ των μοναχών και οι λαϊκοί μόνο εκ των λαϊκών. Δεν επιτρέπεται, ούτε είναι έντιμο έργο ο μοναχός ή μοναχή να λαμβάνουν παιδιά κατά το Άγιο Βάπτισμα (δηλ. να γίνονται ανάδοχοι), ή να κρατούν στέφανα στον γάμο. Και αν ποτέ γίνει ένα τέτοιο, το όποιον είναι ντροπή και ανομία να επιτιμούνται οι ένοχοι κατά την κρίση του οικείου Επισκόπου. Και εάν θα γίνει αυτό για δεύτερη φορά να εκδιώκονται από την Εκκλησία του Χριστού, ως καταπατητές των θείων νόμων.
Ό ανάδοχος συνάπτει με τον αναδεκτό και τους γονείς του μία πνευματική συγγένεια, ή οποία είναι μεγαλύτερη από την σωματική, και ο ίδιος ονομάζεται πνευματικός πατέρας, ενώ ο αναδεκτός του πνευματικός γιος, σύμφωνα με τον 53ον κανόνα της 6ης Οικουμ. Συνόδου. “Οι κατά σάρκα γονείς, λέγει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, εμπιστεύονται το παιδί των σ’ ένα βαπτισμένο χριστιανό, ο οποίος είναι ένας καλός παιδαγωγός στα Θεία, διότι το παιδί θα παραμείνει σ’ όλη την ζωή του υπό την καθοδήγηση του, ως πνευματικός πατέρας και εγγυητής της κατά Χριστόν ζωής του πού θα είναι…”. Ο ανάδοχος πρέπει να κατοικεί όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο τέκνο του για να το επιτηρεί και να το βοηθά στην διδασκαλία των θείων εντολών. Ιδού εν συντομία, πώς εκλέγονται οι ανάδοχοι του βαπτίσματος, του γάμου και της μοναχικής κούρας. Αυτοί πρέπει να είναι οι καλλίτεροι μεταξύ των ενάρετων, διότι αυτοί θα δώσουν λόγο ενώπιον του Θεού για τα πνευματικά των παιδιά. Μπορούμε να πούμε ότι πολλοί πιστοί ανάδοχοι σώζονται από τα πνευματικά τους παιδιά, εάν τα αναθρέψουν με τον φόβο του Θεού. Άλλα οι περισσότεροι τιμωρούνται για την οκνηρία και αδιαφορία των προς τα πνευματικά τους παιδιά.
Με τη σειρά των και τα πνευματικά παιδιά έχουν καθήκον να υπακούουν στους αναδόχους τους και εγγυητές των ψυχών των, να τους συμβουλεύονται σε όλα, να δέχονται τις καλές συμβουλές να προσεύχονται καθημερινά γι’ αυτούς, για τους ιερείς πού τα βάπτισαν, τα στεφάνωσαν ή τα έκειραν και να είναι σ’ όλη την ζωή των πνευματικό υπόδειγμα.
Οι ανάδοχοι των μοναχών εκλέγονται από τον ηγούμενο μεταξύ των πλέον ενάρετων μοναχών ή Πνευματικών του μοναστηρίου. Οι μοναχοί πρέπει να έχουν αναδόχους μόνον εκ των μοναχών και οι λαϊκοί μόνο εκ των λαϊκών. Δεν επιτρέπεται, ούτε είναι έντιμο έργο ο μοναχός ή μοναχή να λαμβάνουν παιδιά κατά το Άγιο Βάπτισμα (δηλ. να γίνονται ανάδοχοι), ή να κρατούν στέφανα στον γάμο. Και αν ποτέ γίνει ένα τέτοιο, το όποιον είναι ντροπή και ανομία να επιτιμούνται οι ένοχοι κατά την κρίση του οικείου Επισκόπου. Και εάν θα γίνει αυτό για δεύτερη φορά να εκδιώκονται από την Εκκλησία του Χριστού, ως καταπατητές των θείων νόμων.
122. Με ποιους όρους η Ορθόδοξη Εκκλησία εγκρίνει το διαζύγιο;
Κατά την διδασκαλία την δοσμένη από τον Κύριο μας, ο γάμος είναι αδιάρρηκτος, δηλ. ένας και μοναδικός για όλη την ζωή, “Ους ο Θεός συνέζευξε άνθρωπος μη χωριζέτω” (Ματθ.19,6). Μόνο ο θάνατος χωρίζει κατά φυσικό τρόπο τους δύο συζύγους. Μολαταύτα, υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις από ανοχή της Εκκλησίας, οι οποίες παρέχουν τον χωρισμό των συζύγων μεταξύ των με το διαζύγιο. Το διαζύγιο είναι ή διάλυση του γάμου τον όποιο συνήψαν μεταξύ τους οι σύζυγοι, στους οποίους ή Εκκλησία δεν μπορεί να δώσει ευλογία και επίσημη νομική απόφαση, γι’ αυτό δεν προβλέπεται καμία εκκλησιαστική ακολουθία για το διαζύγιο. Ή πραγματική νομιμότητα του γάμου υπάρχει μόνο στον πρώτο γάμο. Ή διάλυση αυτού του δεσμού γίνεται μόνο με τον θάνατο ενός εκ των συζύγων ή το ανώτερο, με τον θάνατο και των δύο συζύγων, οι οποίοι μετά θάνατον θα είναι σαν άγγελοι, παρότι έζησαν στην γη ως παντρεμένοι.
Μ’ όλα αυτά η πράξη της εκκλησίας, χωρίς να παύση να διατηρεί τον ηθικό σκοπό του γάμου, από τους αποστολικούς ακόμη χρόνους επέτρεψε σ’ αυτούς πού παραμένουν εν χηρεία μέχρι θανάτου τον γάμο. Και αυτό το έκανε για να οικονομήσει την δυνατότητα εκλογής δύο λύσεων: “Η να ζήσουν με πλήρη εγκράτεια και κυριαρχία επί των παθών των και αυτός είναι ο πλέον ανώτερος εν χηρεία βίος ή τους υπέδειξε την μέση οδό του δευτέρου γάμου, προς χαλιναγώγηση των παθών τους.
Μ’ όλα αυτά η πράξη της εκκλησίας, χωρίς να παύση να διατηρεί τον ηθικό σκοπό του γάμου, από τους αποστολικούς ακόμη χρόνους επέτρεψε σ’ αυτούς πού παραμένουν εν χηρεία μέχρι θανάτου τον γάμο. Και αυτό το έκανε για να οικονομήσει την δυνατότητα εκλογής δύο λύσεων: “Η να ζήσουν με πλήρη εγκράτεια και κυριαρχία επί των παθών των και αυτός είναι ο πλέον ανώτερος εν χηρεία βίος ή τους υπέδειξε την μέση οδό του δευτέρου γάμου, προς χαλιναγώγηση των παθών τους.
123. Ποιες είναι οι κανονικές περιπτώσεις που επιτρέπουν το διαζύγιο;
Οι κυριότεροι λόγοι πού επιτρέπουν το διαζύγιο είναι;
Α. 1) Η μοιχεία, δηλαδή η παραβίαση της συζυγικής πίστεως εκ μέρους ενός εκ των συζύγων. Αυτή η αφορμή για διαζύγιο στηρίζεται στο Ιερό Ευαγγέλιο δηλ. θείω Δικαίω (Ματθ. 19,9).
Εκτός από την μοιχεία, ο σύζυγος μπορεί να διεζευχθή, όταν του θέτουν παγίδες από τις οποίες κινδυνεύει η ζωή του, όπως ο κίνδυνος επιθέσεως ενός συζύγου στον άλλον, όπως θα ήταν η άρνηση της συζύγου για την απόκτηση παιδιών. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το αθώο μέλος έχει δικαίωμα να καταλήξει στο διαζύγιο.
Επίσης ο σύζυγος μπορεί να πάρει διαζύγιο, όταν η σύζυγος του γίνεται ένοχος σκοπίμως εκτρώσεως της και με αυτό το έργο της παρεμποδίζει τον σκοπό του γάμου.
Όταν η γυναίκα ή ο άνδρας συμμετέχουν χωρίς την άδεια ο ένας του άλλου σε συμπόσια και ασεβείς διασκεδάσεις.
Για την σύζυγο υπάρχει λόγος να ζητήσει διαζύγιο, όταν ο άνδρας της την κατηγορεί δημοσίως ως άπιστη (καταπάτησε το στεφάνι της) και μοιχό, όταν ο σύζυγος αμαρτάνει δημοσίως ή κρυφά στο σπίτι του ή σε άλλο μέρος με άλλη γυναίκα.
Β’ ως δεύτερος σπουδαίος λόγος, μετά το διαζύγιο, είναι η πτώσης ενός από τους συζύγους, από την αληθινή πίστη όπως, αποστασία, απιστία, αιρέσεις κ.λ.π. (Α’ Κορ. 7,15)
Γ’ Όταν ένας από τους συζύγους γίνεται ανάδοχος στο βάπτισμα του δικού του παιδιού. Έτσι όμως γίνεται πνευματικός πατέρας του παιδιού του και δεν μπορεί πλέον να ζήση συζυγικά με τον άλλο σύζυγο, διότι έχουν πνευματική συγγένεια.
Δ’ Όταν ο σύζυγος λαμβάνει το αξίωμα του Επισκόπου.
Ε’ Όταν ο ένας από τους συζύγους ή και οι δύο προσχωρούν στον μοναχισμό. Διότι ο ακούσιος δια του μοναχισμού θάνατος είναι ανώτερος από τον κοσμικό, ο οποίος βρίσκεται στην δουλεία της αμαρτίας (12ος κανών της 6ης Οικουμ. Συνόδου). Ακόμη όποιος αφήσει την νόμιμη σύζυγο του, χωρίς λόγο διαζυγίου, και πάρει άλλη, πρέπει να κανονίζεται ως πόρνος και μοιχός, κατά την εντολή του Κυρίου (Ματθ. 19,9), δηλ. να απέχει της Θείας Κοινωνίας, κατά τον Μέγα Βασίλειο επί 15 χρόνια.
Α. 1) Η μοιχεία, δηλαδή η παραβίαση της συζυγικής πίστεως εκ μέρους ενός εκ των συζύγων. Αυτή η αφορμή για διαζύγιο στηρίζεται στο Ιερό Ευαγγέλιο δηλ. θείω Δικαίω (Ματθ. 19,9).
Εκτός από την μοιχεία, ο σύζυγος μπορεί να διεζευχθή, όταν του θέτουν παγίδες από τις οποίες κινδυνεύει η ζωή του, όπως ο κίνδυνος επιθέσεως ενός συζύγου στον άλλον, όπως θα ήταν η άρνηση της συζύγου για την απόκτηση παιδιών. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το αθώο μέλος έχει δικαίωμα να καταλήξει στο διαζύγιο.
Επίσης ο σύζυγος μπορεί να πάρει διαζύγιο, όταν η σύζυγος του γίνεται ένοχος σκοπίμως εκτρώσεως της και με αυτό το έργο της παρεμποδίζει τον σκοπό του γάμου.
Όταν η γυναίκα ή ο άνδρας συμμετέχουν χωρίς την άδεια ο ένας του άλλου σε συμπόσια και ασεβείς διασκεδάσεις.
Για την σύζυγο υπάρχει λόγος να ζητήσει διαζύγιο, όταν ο άνδρας της την κατηγορεί δημοσίως ως άπιστη (καταπάτησε το στεφάνι της) και μοιχό, όταν ο σύζυγος αμαρτάνει δημοσίως ή κρυφά στο σπίτι του ή σε άλλο μέρος με άλλη γυναίκα.
Β’ ως δεύτερος σπουδαίος λόγος, μετά το διαζύγιο, είναι η πτώσης ενός από τους συζύγους, από την αληθινή πίστη όπως, αποστασία, απιστία, αιρέσεις κ.λ.π. (Α’ Κορ. 7,15)
Γ’ Όταν ένας από τους συζύγους γίνεται ανάδοχος στο βάπτισμα του δικού του παιδιού. Έτσι όμως γίνεται πνευματικός πατέρας του παιδιού του και δεν μπορεί πλέον να ζήση συζυγικά με τον άλλο σύζυγο, διότι έχουν πνευματική συγγένεια.
Δ’ Όταν ο σύζυγος λαμβάνει το αξίωμα του Επισκόπου.
Ε’ Όταν ο ένας από τους συζύγους ή και οι δύο προσχωρούν στον μοναχισμό. Διότι ο ακούσιος δια του μοναχισμού θάνατος είναι ανώτερος από τον κοσμικό, ο οποίος βρίσκεται στην δουλεία της αμαρτίας (12ος κανών της 6ης Οικουμ. Συνόδου). Ακόμη όποιος αφήσει την νόμιμη σύζυγο του, χωρίς λόγο διαζυγίου, και πάρει άλλη, πρέπει να κανονίζεται ως πόρνος και μοιχός, κατά την εντολή του Κυρίου (Ματθ. 19,9), δηλ. να απέχει της Θείας Κοινωνίας, κατά τον Μέγα Βασίλειο επί 15 χρόνια.
124. Πότε θεωρείται ότι έληξε το διαζύγιο; Δηλαδή, σε ποια στιγμή οι δύο σύζυγοι είναι ελεύθεροι να παντρευτούν από νομικής απόψεως;
Το κανονικό διαζύγιο θεωρείται τελειωμένο όταν στους συζύγους υφίστανται οι παραπάνω λόγοι περί διαζυγίου (δηλ. μοιχεία, άρνησης πίστεως, είσοδος στον μοναχισμό κλπ.).
Πρέπει ακόμη, εκτός από τις νόμιμες αιτίες, που αναφέραμε, να υπάρχουν και οι νομοθετικές αποφάσεις της πολιτείας, οι οποίες είναι αυτές:
Οι περιπτώσεις προδοσίας, η εξαφάνισης του ανδρός από την γυναίκα του, η έλλειψης εκπληρώσεως των συζυγικών καθηκόντων κλπ.
125. Σε τι συνίσταται το κατ εικόνα και ομοίωση του Θεού από τον άνθρωπο και σε ποιο μέρος συγκεκριμένα υπάρχουν;
Η ψυχή είναι η εικόνα του Θεού στον άνθρωπο, δεδομένου ότι έχει τρεις δυνάμεις αλλά μία φύση. Οι δυνάμεις της ανθρώπινης ψυχής είναι οι εξής:
Η αίσθησης, η λογική και η θέλησης.
Με την αίσθηση ο άνθρωπος συγκρίνεται με τον Θεό, με την λογική συγκρίνεται με τον Υιό και με την θέληση συγκρίνεται προς το Άγιο Πνεύμα. Και όπως στην Αγία Τριάδα τρία είναι τα πρόσωπα, αλλά δεν είναι τρεις αλλά ένας Θεός έτσι και η ανθρώπινη ψυχή, ενώ έχει τρεις ψυχικές δυνάμεις, όμως δεν είναι τρεις οι ψυχές αλλά μία.
Η διάκρισης στο κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Θεού της ανθρώπινης ψυχής, κατά τους Αγίους Πατέρας, Βασίλειον τον Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τον άγιο Ιερώνυμο και άλλους συνίσταται σ’ αυτό, ότι η εικόνα του Θεού λαμβάνεται από την ψυχή στον καιρό της γεννήσεως της και η ομοίωσης του Θεού τελειοποιείται στην ψυχή από το Βάπτισμα.
Οπότε λοιπόν η εικόνα του Θεού είναι στην λογική, στην θέληση και στην αίσθηση, ενώ η ομοίωσης του Θεού είναι στην βία του ανθρώπου για την τελειοποιήσει του με την πραγματοποιήσει των καλών έργων και με την βοήθεια της Θείας Χάριτος.
Οπότε λοιπόν η εικόνα του Θεού είναι στην λογική, στην θέληση και στην αίσθηση, ενώ η ομοίωσης του Θεού είναι στην βία του ανθρώπου για την τελειοποιήσει του με την πραγματοποιήσει των καλών έργων και με την βοήθεια της Θείας Χάριτος.
Ιδού Τι λέγει γ’ αυτά ο Μέγας Βασίλειος: “Ποιήσομεν ανθρωπον, Είπεν ό Θεός, κατ’ εικόνα και καθ’ όμοίωσιν. Το ένα, δηλαδή το κατ’ εικόνα, το ανάγουμε στην κτίση του Θεού, ενώ το άλλο, το καθ’ ομοίωσιν, να το επιτύχουμε με την καλή μας προαίρεση”.
Ενώ ο άγιος Δημήτριος του Ροστώβ λέγει:
“Με άφησε ο Θεός για ν’ αγωνισθώ να γίνω όμοιος μ’ Αυτόν.”
Έτσι λοιπόν, κατά την εικόνα είμαι λογικός, ενώ κατά την ομοιότητα είμαι χριστιανός.. Συνεπώς να γνωρίζουμε ότι το κατ’ εικόνα του Θεού είναι και στην ψυχή του απίστου ανθρώπου, ενώ το καθ’ ομοίωσιν είναι δυνατόν μόνον στους ενάρετους χριστιανούς. Και όταν θα αμαρτήσει θανάσιμα ο χριστιανός, τότε μόνο στερείται της ομοιώσεως με τον Θεό και όχι της εικόνος αυτού. Και εάν ακόμη στα αιώνια βάσανα θα τιμωρείται ο άνθρωπος, το κατ’ εικόνα παραμένει το ίδιο στον άπαντα αιώνα, ενώ το καθ’ ομοίωσιν δεν είναι δυνατόν να υπάρχει”.
ΠΕΜΠΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ
126. Πότε δίνει ο Θεός στον άνθρωπο τον φύλακα άγγελό του; Στη κυοφορία, στην γέννηση ή στο Άγιο Βάπτισμα;
Κατά την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας του Χριστού, ο φύλαξ άγγελος δίνεται στον άνθρωπο στο Άγιο Βάπτισμά του.
Αυτό το γεγονός μπορούμε να καταλάβουμε καλλίτερα από την 5η ευχή προς κατηχούμενους, όπου μεταξύ των άλλων, λέγει και αυτά: “Συνόδευέ τον στην ζωή του με φύλακα άγγελο για να τον λυτρώνει από κάθε παγίδα του εναντίου, από προσβολή του πονηρού, από δαίμονα μεσημβρινό και από κακές φαντασίες”.
Εκτός από τον φύλακα άγγελο ο Θεός στέλνει στον άνθρωπο και άλλους αγγέλους στην ζωή του για να τον βοηθούν, να τον κατευθύνουν και να τον παρηγορούν στους πειρασμούς του, στις δοκιμασίες του εκ του πνευματικού πολέμου, τις οποίες περνάει ο άνθρωπος σ’ αυτόν τον κόσμο. Περί αυτών των θείων λόγων, ο Θείος Παύλος λέγει: Ότι οι άγγελοι είναι “λειτουργικά πνεύματα προς διακονία αποστελλόμενα δια τους μέλλοντας κληρονομεί σωτηρία” (Εβρ. 1,14). Με αυτό τον ορισμό ο Απόστολος Παύλος εξυψώνει τον λογισμό των υπηκόων και παρηγορεί πάρα πολύ τους χριστιανούς, διότι φανερώνει Ότι ο Θεός έχει πολλή φροντίδα γι’ αυτούς, αφού τους αγγέλους, οι οποίοι υπερβαίνουν κατά πολύ τους ανθρώπους, τους διέταξε να υπηρετούν την σωτηρία των ανθρώπων.
Αλλά βλέπουμε ότι τόσο στον Παλαιό Νόμο, όσο και στον Νόμο της Χάριτος, οι άγγελοι αποστέλλονται από τον Θεό να βοηθούν και να εξυπηρετούν τους ενάρετους ανθρώπους, όπως τον Λώτ, τον Αβραάμ, τον Ιακώβ, τον Μωϋσή, τον Βαλαάμ, τον Ιησού του Ναυή, τον Γεδεών, τον Μανασσή και άλλους, ενώ από την Καινή Διαθήκη τον Ιωσήφ, την Παρθένο Μαρία, τους Ποιμένας, την Μαρία Μαγδαληνή και άλλους.
Με αυτές τις λίγες μαρτυρίες έδειξα ότι ο Πανάγαθος Θεός βάζει σε εμάς φύλακας αγγέλους, όχι μόνο στο Άγιο Βάπτισμα, αλλά σ’ όλη την ζωή μας, οι οποίοι βοηθούν τους δικαίους στην οδό της σωτηρίας, που Τον αγαπούν και πιστεύουν σ’ Αυτόν.
127. Οι άπιστοι, οι ειδωλολάτρες και οι αιρετικοί δέχονται και αυτοί από τον Θεό φύλακα άγγελο;
Μερικοί απ’ αυτούς επειδή δεν είναι βαπτισμένοι στο Όνομα του Χριστού δεν λαμβάνουν φύλακας αγγέλους. Μα ούτε και πιστεύουν σε αγγέλους. Ενώ όσοι λέγουν μολαταύτα ότι πιστεύουν στον Θεό, αλλά είναι αιρετικοί, αυτοί καταθλίβουν και απομακρύνουν από κοντά των τον άγγελο του Κυρίου, ο οποίος αγαπά την αλήθεια μόνο της ορθοδόξου πίστεως, που στηρίζεται στον Χριστό και τους Αποστόλους Του.
Όσον αφορά τους ειδωλολατρικούς λαούς, αυτοί μόλις έχουν από ένα φύλακα άγγελο, ως φύλακα των συνόρων ολοκλήρου της χώρας των, κατά τη μαρτυρία της Αγίας Γραφής, η οποία λέγει: “Έστησε όρια εθνών κατά αριθμόν αγγέλων Θεού” (Δευτ. 32,8). Αυτοί οι άγγελοι συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των αρχόντων μιας χώρας, οι οποίοι την κυβερνούν.
Κατά παράδοση, υπάρχουν φύλακες άγγελοι για τα φρούρια, για τις πόλεις, τα χωριά, τα μοναστήρια και οπουδήποτε δοξάζεται το Όνομα του Θεού.
128. Ποιος είναι ο σκοπός του φύλακος αγγέλου στην ζωή τον ανθρώπου και πώς τον βοηθάει στην σωτηρία;
Ο σκοπός του φύλακος αγγέλου είναι να φυλάγει τον άνθρωπο με αόρατο τρόπο από τους πειρασμούς του διαβόλου, από κάθε είδους αμαρτωλή πτώση, να τον κατευθύνει στην εκκλησία, στην μετάνοια, στην προσευχή. Να τον παρηγορεί στις στενοχώριες της ζωής και να τον προτρέπει στα καλά έργα.
Ο φύλαξ άγγελος δόθηκε από τον Θεό για την σωματική και ψυχική προστασία του ανθρώπου. Ουδέποτε κοιμάται, κατά τον λόγο του ψαλμωδού: “Μηδέ νυστάξει ο φυλάσσων σε” (Ψαλμ. 120.3).
Ο φύλαξ άγγελος προστατεύει την εμπιστευμένη σ’ αυτόν ψυχή σε καιρό πειρασμού, εάν έχει πίστη και φόβο Θεού, όπως λέγει ο ίδιος βασιλεύς και προφήτης:”Παρεμβάλει άγγελος κύκλω των φοβούμενων αυτόν” (Ψαλμ. 33,9) Ο φύλαξ άγγελος υπηρετεί την σωτηρία του ανθρώπου (Εβρ. 1,14).
Λυτρώνει τον άνθρωπο σε επικίνδυνες περιστάσεις (Πράξ. 5,19 12,7-8 9, 11). Είναι λειτουργικό πνεύμα του Θεού για την προστασία των ανθρώπων (Ψαλμ. 102,21 103,5 Λουκ. 16,22).
Λυτρώνει τον άνθρωπο σε επικίνδυνες περιστάσεις (Πράξ. 5,19 12,7-8 9, 11). Είναι λειτουργικό πνεύμα του Θεού για την προστασία των ανθρώπων (Ψαλμ. 102,21 103,5 Λουκ. 16,22).
Οι άγγελοι βλέπουν πάντοτε την δόξα του Θεού στους ουρανούς και προσεύχονται για τους ανθρώπους.
129. Ο χριστιανός έχει και κακό άγγελο που τον ακολουθεί σ’ όλη του την ζωή του; Ποιος είναι ο σκοπός του;
Ναι, κάθε χριστιανός έχει από το βάπτισμα του ένα αγαθό άγγελο, ο οποίος στέκεται δεξιά του και τον συμβουλεύει σε κάθε ευάρεστο στον Θεό έργο. Αυτός γράφει λεπτομερώς ένα προς ένα, όλα τα καλά έργα που κάνει στην ζωή του ο άνθρωπος και τα οποία θα παρουσίαση στην ώρα της Κρίσεως.
Επίσης, από την βρεφική του ηλικία ακολουθεί τον χριστιανό και ένας κακός άγγελος (διάβολος), ο οποίος γράφει και αυτός λεπτομερώς, κάθε αμαρτία που κάνει ο άνθρωπος στην ζωή του, μέχρι την ώρα του θανάτου. Όταν κάνει κάποια αμαρτία ο άνθρωπος, αμέσως ο διάβολος άγγελος , του φέρνει την αμαρτία στα εναέρια τελώνια για να γραφθεί εκεί και με τά τον θάνατο του να τον εμποδίσουν και να τον κατεβάσουν στην άβυσσο της κολάσεως, όπως αναφέρεται αυτό στην ζωή του αγίου Βασιλείου του Νέου, που εορτάζει τον μήνα Μάρτιο.
Ο σκοπός , του πονηρού πνεύματος είναι να πειράζει τον άνθρωπο πάντοτε και να τον παρακινεί στην αμαρτία, με την σκέψη, την φαντασία, τις αισθήσεις, τα λόγια, τα έργα, το σώμα και με την ψυχή.
Εάν ο άνθρωπος τον ακούσει, επιθυμήσει την αμαρτία και την επιτέλεση ακόμη, ο διάβολος τότε γράφει κάθε κακή σκέψη, λόγο, και έργο που έκανε στη ζωή του, για τα οποία θα ζητήσει λόγο στην μέλλουσα Κρίση, μετά θάνατο, εάν βέβαια δεν λύση τις αμαρτίες με την μετάνοια και την εξομολόγηση.
130. Πώς μπορεί ο χριστιανός να λυτρωθεί από τους πειρασμούς τον διάβολο, ο οποίος τον ακολουθεί σ’ όλη την ζωή του;
Είναι ανάγκη για την σωτηρία του ο άνθρωπος να πειράζεται από τον διάβολο, διότι εάν δεν πειράζεται δεν θα σωθεί, δεν μπορεί να σκληραγωγηθεί στην πνευματική μάχη, και δεν μπορεί να έχει κανένα μισθό για τα καλά του έργα, όταν τα κάνει συνήθως χωρίς κανένα διαβολικό εμπόδιο.
Γι’ αυτό λέγει και ο απόστολος Πέτρος Ότι: “Ο αντίδικος ημών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπιεί, άν τις τητε στερεοί τη πίστη…” (Α’ Πέτρ. 5,8-9). Συνεπώς λοιπόν, η ζωή μας είναι μία μάχη με τον διάβολο, που μας πειράζει είτε με το σώμα μας, είτε με τους συνανθρώπους μας, είτε κατευθείαν με δικές του σκοτεινές ενέργειες. Οι πειρασμοί, όπως είπαμε, είναι απαραίτητοι, αρκεί μόνο να μη νικούμεθα.
Ένας μεγάλος άγιος ασκητής έλεγε: “Επαρον τους πειρασμούς και ουδείς ο σωζόμενος”.
Ένας μεγάλος άγιος ασκητής έλεγε: “Επαρον τους πειρασμούς και ουδείς ο σωζόμενος”.
Ο χριστιανός μπορεί να παραμένει άτρωτος από τις παγίδες του διαβόλου, όταν εκτελεί τα αγαθά έργα και ιδιαίτερα την προσευχή, την νηστεία, την ταπείνωση, την αγάπη, την εξομολόγηση, την μετάνοια, την ελεημοσύνη και την μακροθυμία.
131. Εάν ο άνθρωπος αμαρτάνει με την θέληση του, τότε ο αγαθός άγγελος απομακρύνεται από κοντά του; Ενώ όταν κάνει ένα καλό έργο φεύγει απ’ αυτόν ο διάβολος (κακός άγγελος);
-Εάν η αμαρτία είναι θανάσιμη ενώπιον του Θεού, τότε πώς θα αγαπήσει ο άγγελος του Κυρίου τους αμαρτωλούς και δεν θα απομακρυνθεί απ’ αυτούς; Και εάν “Ο ποιών την αμαρτία εκ του διαβόλου εστίν” (ΑΙ Ιωάν. 3,8-10), πώς θα σταθεί ο άγγελος δίπλα σ’ αυτόν που κάνει τα έργα του διαβόλου, δίπλα δηλ. στους μέθυσους, στους ακόλαστους, στους πόρνους, στους άπίστους, στους ψεύτες, στους φιλάργυρους, στους μισάνθρωπους και αιρετικούς; Και εάν η αμαρτία απομακρύνει τον άνθρωπο της ευλογίας του Θεού τότε πώς θα σταθεί ο άγγελος Κυρίου δίπλα στον εργαζόμενο την ανομία; Και εάν το Άγιο Πνεύμα λυπήτε από την αμαρτία (Γαλ. 4,30 Α Ι Θεσ. 5,19), πώς δεν θα λυπηθεί ο άγγελος, και δεν θα φύγει από τον αμαρτάνοντα, ο οποίος δεν θέλει να επιστρέψει με την μετάνοια;
Βεβαίως λοιπόν, ο διορισμένος από τον Θεό φύλαξ άγγελος για τον κάθε χριστιανό, μισεί την αμαρτία διότι αυτή φονεύει την ψυχή και απομακρύνεται απ’ αυτόν που εκτελεί την παρανομία.
Βεβαίως λοιπόν, ο διορισμένος από τον Θεό φύλαξ άγγελος για τον κάθε χριστιανό, μισεί την αμαρτία διότι αυτή φονεύει την ψυχή και απομακρύνεται απ’ αυτόν που εκτελεί την παρανομία.
Όμως πάλι επιστρέφει και βοηθεί τον αμαρτωλό άνθρωπο, όταν αυτός μετανοήσει με καρδιακό πόνο και δάκρυα, για όσα έκανε (Β’ Κορ. 7,9).
Διότι “χαρά γίνεται εν ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι” (Λουκ. 15,7-10), δεδομένου ότι ο Θεός θέλει “πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν” (Β’ Πέτρ. 3,9).
Όποτε λοιπόν, όταν ο άνθρωπος κάνει το κακό, λυπεί και απομακρύνει από κοντά του το Άγιο Πνεύμα και τον φύλακα άγγελό του και στην θέση των έρχεται ο διάβολος.
Ενώ, όταν ο χριστιανός επιστρέψει μ’ όλη του την καρδιά στην ζωή της μετανοίας, ευαρεστεί τον Θεό και όλους τους ουράνιους αγγέλους, έρχεται πάλι κοντά του ο φύλαξ άγγελός του και απομακρύνεται το Πνεύμα του σατανά. αυτός ο αγώνας γίνεται στην καρδιά και τον νου του άνθρώπου μέχρι το τέλος της ζωής του.
132. Ποια είναι η ανώτερη φιλοσοφία για τον χριστιανό;
Κατά τον Άγιο Βασίλειο, η υψηλότερη φιλοσοφία για , τον χριστιανό είναι να σκέπτεται πάντοτε τον θάνατο.
Ενώ κατά την Αγία Γραφή είναι ο φόβος του Θεού.
Ο φόβος του Θεού είναι απόλυτα αναγκαίος για την προσκύνηση του Θεού (ψαλμ. 5,8) και για την υπηρεσία Του. Επίσης χρειάζεται για την σωτηρία μας, για την φύλαξη των εντολών του Θεού, για την αποφυγή των αμαρτιών, για την απόκτηση της αγιότητας, για την διακυβέρνηση της ψυχής με δικαιοσύνη, για την δίκαια Κρίση.
Γι’ αυτό η Αγία Γραφή μας διδάσκει να βαδίζουμε με τον φόβο του Θεού και όλα να τα εκτελούμε με πίστη και τον φόβο του Θεού.
133. Ποια είναι τα ιδιώματα της ψυχής μετά θάνατον;
Η ψυχή μετά τον θάνατο του σώματος διατηρεί τα δοσμένα από το Θεό ιδιώματα της, όπως, την μνήμη, την λογική, την σκέψη, την αντίληψη, τον αυτεξούσιο κλπ.
Ενώ αντίθετα μερικές ιδιότητες, όπως η χαρά, η οργή, ο φόβος, η φαντασία, η δραστηριότητα και τα παρόμοια δεν λειτουργούν εκεί, όπως λειτουργούσαν εδώ, όπου η ψυχή ήταν ενωμένη με το εμπαθές σώμα.
Όλα αυτά τα ιδιώματα μετά τον θάνατο αποπνευματοποιούνται και οι σωματικές δυνάμεις γίνονται πνευματικές, κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλου, που λέγει: “σπείρετε σώμα ψυχικό, εγείρεται σώμα πνευματικόν” (Α’ Κορ. 15,44).
Τα ιδιώματα του αναστηθέντος εκ των νεκρών σώματος, κατά τον Απόστολο Παύλο είναι τέσσερα:
· Η αφθαρσία,
· η τιμή,
· η δύναμης και
· η πνευματικότητα.
Ενώ τα ιδιώματα της αναστημένης ψυχής είναι, όσα αναφέραμε παραπάνω τα οποία παραμένουν αιωνίως ενωμένα μαζί της είτε αυτή είναι στον παράδεισο είτε είναι στην κόλαση.
Αντίθετα, τα φυσικά ιδιώματα του ανθρωπίνου σώματος, όπως η δυνατότητα γονιμοποιήσεως και ακράτειας σε τροφές και ηδονικές απολαύσεις, μετά τον θάνατο δεν συντροφεύουν την ψυχή, δεδομένου Ότι τα πνευματικά σώματα στον παράδεισο δεν έχουν ανάγκη από τροφές και ποτά, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος: “Η Βασιλεία του Θεού ουκ εστίν βρώσης και πάσης, αλλά δικαιοσύνη, ειρήνη και χαρά εν Αγίω Πνεύματι” (Ρωμ.14,17).
134. Οι ψυχές των δικαίων γνωρίζονται μεταξύ τους στο παράδεισο και των αμαρτωλών στην κόλαση; Ποια σχέση υπάρχει μεταξύ των ευρισκομένων στον παράδεισο, στην κόλαση και των ζώντων στην γη;
Το ότι οι δίκαιοι γνωρίζονται μεταξύ των στον παράδεισο, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία.
Αυτό μας το φανερώνει ο ίδιος ο Σωτήρ στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου· “Και εν τω Άδη επάρας τους οφθαλμούς αυτού, υπάρχων εν βασάνοις, ορά , τον Αβραάμ από μακρόθεν και τον Λάζαρο εν τοις κόλποις αυτού” (Λουκ. 16,23). Και όχι μόνο φαίνονται αλλά μαθαίνουμε από το ιερό Ευαγγέλιο Ότι και ακούονται μεταξύ των. Ιδού τι λέγει ο πλούσιος από την κόλαση προς τον Αβραάμ: “Πάτερ Αβραάμ ελέησαν με και πέμψουν Λάζαρο”.
Η σχέση που υπάρχει μεταξύ των είναι ότι ακούουν οι μεν τους δε, αλλά από μακριά, όπως οι κολασμένοι ζητούν την βοήθεια των σεσωσμένων για να λυτρωθούν από τα βάσανα.
Ενώ οι ζώντες έχουν σχέση πνευματικής αγάπης με τους νεκρούς, ασχέτως που ευρίσκονται και κάνουν προσευχές και ελεημοσύνες για να λυτρωθούν από κάθε είδους τιμωρία.
Είναι καθήκον των και προπαντός στην Θεία Λειτουργία να προσεύχονται για τους νεκρούς, των οποίων είναι δυνατή η έξοδος της ψυχής των από την κόλαση και η μεταφορά της στον παράδεισο δια του θείου ελέους.
Και αυτό είναι δυνατόν μέχρι της εσχάτης κρίσεως, διότι μετά απ’ αυτή δεν μπορούν πλέον ποτέ να αλλάξουν θέση.
135. Ο Θεός, ο οποίος γνωρίζει και πριν να γεννηθούν αυτούς που δεν θα σωθούν, γιατί δεν τους αναγκάζει να βαδίσουν την οδό της σωτηρίας;
Ναι, ο Θεός τα γνωρίζει όλα πριν εμείς γεννηθούμε.
Γνωρίζει ποιοι από τους ανθρώπους θα σωθούν και ποιοι θα κολασθούν. Άλλα δεν τους προσδιορίζει εκ των προτέρων και τους αφήνει στο ελεύθερο θέλημα τους.
Εάν αναγκάσει τον άνθρωπο στην οδό της σωτηρίας, του αφαιρεί την ελευθερία και το αυτεξούσιο και τότε ο άνθρωπος δεν θα έχει κανένα μισθό.
Ο Θεός δεν είναι διαρρήκτης της πόρτας της ψυχής μας, αλλά κτυπά μόνο την πόρτα και το άνοιγμα της έγκειται στην ελεύθερη θέληση του άνθρωπου. “Άκουσε τι λέγει ο Κύριος; “Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω· εάν τις ακούσει μου της φωνής και άνοιξη την θύραν, και εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού” (Αποκ. 3,20).
Ο Θεός γνώριζε εκ των προτέρων ότι η πόλης Νινευή θα χανόταν, λόγω των αμαρτιών της, αλλά δεν είχε αποφασίσει την καταστροφή της εκ των προτέρων, διότι περίμενε την επιστροφή των ανθρώπων.
Η επιστροφή τους με την μετάνοια επέφερε και την μεταβολή της αποφάσεως του Θεού για το καλό τους.
Έτσι λοιπόν παραμένει στην θέληση του ανθρώπου να στεφανωθεί ή να τιμωρηθεί, διότι ο Θεός “πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν”.
Έτσι λοιπόν παραμένει στην θέληση του ανθρώπου να στεφανωθεί ή να τιμωρηθεί, διότι ο Θεός “πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν”.
Για την προσωπική μας σωτηρία ζητάει από εμάς μόνο μία προϋπόθεση ο Θεός: Την ενότητα της θελήσεως μας με την δική του θέληση και τότε ουδέποτε θα κολασθούμε.
136. Ο άνθρωπος που λόγω κακής διαπαιδαγωγήσεως ήταν κακός από την παιδική του ηλικία, θα κολαστεί μετά θάνατο;
Εδώ την μεγαλύτερη ευθύνη την έχουν οι γονείς.
Και αυτός που δεν γνώρισε το θέλημα του Θεού και αμάρτησε, λέγει ο Κύριος Ότι, “δαρήσεται ολίγας” (Λουκ. 12,48).
Αλλά πολλούς μας τιμωρεί ο Θεός όχι διότι ξέρουμε πολύ λίγα, αλλά δεν ενδιαφερθήκαμε να μάθουμε περισσότερα, ώστε να κάνουμε και περισσότερα.
