 Γιος πλουσίων γονέων, διδάχθηκε από νωρίς απ’ αυτούς να είναι εγκρατής και να θεωρεί το χρήμα μέσο για την ανακούφιση και περίθαλψη των φτωχών και των αρρώστων. Αφού έτσι ανατράφηκε και οι γονείς του πέθαναν, διαμοίρασε όλη την κληρονομιά του και πήγε ως ασκητής στην έρημο.Εκεί γνωρίστηκε με άλλους ασκητές, που ζούσε μαζί τους με αδελφική αγάπη, χριστιανική συγκατάβαση και επιείκεια. Δε λύπησε ποτέ κανέναν, μεγάλη του χαρά μάλιστα ήταν να επαναφέρει τη γαλήνη στις ταραγμένες ψυχές. Η φήμη της ασκητικής του ζωής έφτασε μέχρι τις πόλεις, και πολλοί έτρεχαν να τον βρουν για να ζητήσουν απ’ αυτόν τις πνευματικές του οδηγίες.
Ο όσιος Στυλιανός, παρά την ερημική του ζωή, έτρεφε στοργή και συμπάθεια προς τα παιδιά, που τόσο αγαπούσε και ο Κύριος. Αν, έλεγε, η ταπεινοφροσύνη αποτελεί θεμέλιο των αρετών, η παιδική ηλικία από τη φύση της είναι περισσότερο ενάρετη, απ’ ότι οι μεγαλύτεροι των φιλοσόφων.
Πολλές φορές οι γονείς έφεραν προς αυτόν τα παιδιά τους και τότε η αγαλλίαση του οσίου ήταν πολύ μεγάλη. Ο Θεός, βραβεύοντας αυτό το ιερό αίσθημα, προίκισε τον άγιο με το χάρισμα να θεραπεύει τα άρρωστα παιδιά και να καθιστά ευτέκνους άτεκνες γυναίκες. Πέθανε πλήρης ημερών, αλλά και αρετών.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 26η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Στήλη έμψυχος της εγκρατείας, στύλος άσειστος της Εκκλησίας, Στυλιανέ ανεδείχθης μακάριε. ανατεθείς γαρ Θεώ εκ νεότητος, κατοικητήριον ώφθης του Πνεύματος. Πάτερ όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
| Άγιος Πέτρος, αρχιεπ. Αλεξανδρείας | | |
| | |
| |
 Συνδύαζε θερμότατο ζήλο και ανώτερη λαμπρή μόρφωση. Και γρήγορα κατέλαβε σπουδαία θέση στην εκκλησία της Αιγύπτου, αφού διαδέχθηκε τον αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Θεωνά. Το έτος 306 προήδρευσε σε Σύνοδο που καταδίκασε και καθήρεσε τον επίσκοπο Λυκοπόλεως Μελέτιο. Αλλ΄ αυτός για να εκδικηθεί τον Πέτρο τον κατάγγειλε στον αυτοκράτορα Μαξιμιανό Γαλέριο, όταν αυτός κήρυξε διωγμό κατά των χριστιανών.
Τότε ο ευσεβής αρχιεπίσκοπος έδειξε τη μεγάλη και λαμπρή διαγωγή του. Προκειμένου να συλληφθεί από τον έπαρχο, κάλεσε τους πιο άξιους πρεσβυτέρους της αρχιεπισκοπής του, τον Αχιλλά και Αλέξανδρο. Τους ανήγγειλε ότι έφτασε το τέλος του και όρισε διαδόχους του.
Κατόπιν, για να μην αντιληφθεί τη σύλληψή του ο χριστιανικός λαός που ήταν συγκεντρωμένος μπροστά στην πόρτα του, βγήκε και παραδόθηκε στους στρατιώτες από μια τρύπα, που ανοίχθηκε στο πίσω μέρος του σπιτιού του. Έπειτα τον πήγαν κρυφά στον τόπο της θανατικής εκτέλεσης, όπου τον αποκεφάλισαν το Νοέμβριο του 311.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 24η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Της θείας γνώσεως εύσημοι σάλπιγγες και των της πίστεως θείοι εκφάντορες, Ιερομάρτυρες Χριστού, εδείχθητε τοις εν κόσμω, Κλήμη παναοίδιμε, της ζωής κλήμα εύκαρπον, και Πέτρε θεόσοφε, ευσεβών πέτρα άρρηκτε. διο ως των αρρήτων επόπται, ρύσασθε πάσης ημάς βλάβης.
| | |
| |
 Ήταν Καππαδόκης, σύγχρονος του Μ. Βασιλείου και φίλος του. Διακεκριμένος για τη μεγάλη του μόρφωση και ευσέβεια, αναδείχθηκε επίσκοπος Ικονίου το έτος 344. Υπήρξε άριστος επίσκοπος και μετείχε στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, όπου και διέπρεψε. Ο Αμφιλόχιος δεν είχε κύρος μόνο στη δική του Εκκλησία, αλλά το ηθικό κύρος του είχε επεκταθεί και σε άλλες περιοχές. Έτσι παρενέβαινε και σε Εκκλησίες κοντινές, όπου διασφάλιζε την ειρήνη και ορθοτομούσε το λόγο της αληθείας.
Διότι στο έργο του είχε οδηγό τα θεόπνευστα λόγια του αποστόλου Παύλου, «προσπάθησε να παραστήσεις τον εαυτό σου στο Θεό δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη, που δεν ντροπιάζει το καλοφτιαγμένο έργο του, και διδάσκει ορθά το λόγο της αληθείας».
Ο Αμφιλόχιος συνέταξε αρκετούς λόγους για την Ορθοδοξία μας και πέθανε ειρηνικά το έτος 394.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 23η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Σοφίας την έλλαμψιν, ως καθαρός μυηθείς, δογμάτων ορθότητος φωτοειδείς αστραπάς εκλάμπεις τοις πέρασι. συ γαρ την εν Τριάδι, ομοούσιον φύσιν, εκήρυξας ασυγχύτως καθελών τας αιρέσεις. Διο σε Ιεράρχα Αμφιλόχιε, Χριστός εδόξασε.
| Άγιοι Κικιλία, Βαλεριανός & Τιβούρτιος | | |
| | |
| |
 Έζησαν τον 3ο αι. μ.Χ. Οι γονείς της Κικιλίας ήταν ειδωλολάτρες, από τους πιο ευγενείς και επισήμους. Αλλ΄ η κόρη τους άκουσε τη διδασκαλία του Χριστού, την αγάπησε και βαπτίστηκε. Μετά από λίγο την πάντρεψαν με το Βαλεριανό, νέο με ευγενικά αισθήματα που με την επίδραση της εκλεκτής συζύγου, ασπάστηκε και αυτός τη χριστιανική θρησκεία. Κατόπιν μάλιστα, και οι δύο μαζί έφεραν στο χριστιανισμό και τον αδελφό του Βαλεριανού Τιβούρτιο.
Κατά το διωγμό εναντίον των Χριστιανών, επί Διοκλητιανού, απειράριθμοι υπήρξαν αυτοί που ακολούθησαν την οδό του μαρτυρίου. Έτσι και η Κικιλία, ο Βαλεριανός και ο Τιβούρτιος δεν φρόντισαν να κρυφτούν.
Φανερά παρηγορούσαν τις χήρες και συντηρούσαν τα ορφανά των μαρτύρων, ακόμη και περισυνέλεγαν τα λείψανά τους και τα έθαβαν με ευλάβεια. Όταν τους έπιασαν για το έργο που έκαναν, ομολόγησαν με θάρρος την πίστη τους και θανατώθηκαν με αποκεφαλισμό. Η εκκλησία της Ρώμης θρήνησε τη μεγάλη απώλεια και έθαψε τα λείψανά τους με μεγάλη ευλάβεια.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 22α Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Θείων τρόπων σου τη επιλάμψει προς αείζωον είλκυσας φέγγος την αυτάδελφον δυάδα και σύναυλον. και συν αυτοίς Κικιλία αθλήσασα, της θείας δόξης ομού ηξιώθητε. Μεθ΄ ων πρέσβευε δοθήναι τοις ευφημούσι σε, πταισμάτων ιλασμόν και μέγα έλεος.
| | |
| |
 Υπήρξε άξιος μαθητής του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ο πατριάρχης Αττικός τον χειροτόνησε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο. Επειδή διακρινόταν για την παιδεία, την αρετή και τη διδακτική του ικανότητα, αγαπήθηκε θερμά απ’ όλους τους θαυμαστές του αξέχαστου διδασκάλου του και υποστηριζόταν απ’ αυτούς για τον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά η αντίδραση του διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε την υποψηφιότητά του. Αργότερα ο πατριάρχης Σισίνιος χειροτόνησε τον Πρόκλο επίσκοπο Κυζίκου (425). Λόγω των ανωμαλιών της επαρχίας, την επισκοπή κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Αλλά ο Πρόκλος, χωρίς να στενοχωρηθεί, εξακολούθησε το κήρυγμα του θείου λόγου στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν πέθανε ο πατριάρχης Μαξιμιανός και αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος Β΄, στο θρόνο ανέβηκε πανηγυρικά ο Πρόκλος. Πρώτη του φροντίδα ήταν η ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη. Επί της πατριαρχείας του καθιερώθηκε και ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες. Πέθανε το 447, έχοντας διακονήσει ως πατριάρχης δώδεκα χρόνια.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 20η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Λυχνία ως δίπυρσος των θεϊκών δωρεών, ακτίσι της χάριτος φωταγωγούσιν ημάς, Πατέρες οι ένθεοι, Πρόκλος του Βυζαντίου, ο σοφός ποιμενάρχης, Γρηγόριος ο θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος. διό μετά προθυμίας ταύτοις προσέλθωμεν. |
|
| Προφήτης Αβδιού (ή Οβδιού) | | |
| | |
| |
 Το όνομά του σημαίνει «δούλος Κυρίου». Έζησε στο δεύτερο μισό του 6ου αι. π.Χ. και είναι ένας από τους δώδεκα μικρούς λεγόμενους προφήτες. Καταγόταν από τη Συχέμ και με τη σύντομη προφητεία του αυστηρά παρατηρεί με ισχυρές ποιητικές εκφράσεις την υπερηφάνεια και την πτώση του Ισραήλ. Να τι λέει χαρακτηριστικά για την υπερηφάνεια: «Η υπερηφάνεια της καρδιάς σου σε έκανε να φρονείς πολύ υψηλά για τον εαυτό σου, ότι τάχα κατοικείς σε φαράγγια και σπηλιές των ορέων και γενικά απόρθητες περιοχές. Έχεις κτίσει την κατοικία σου σε πολύ ύψος, πιστεύεις ότι είσαι ισχυρός και ανίκητος και λες από μέσα σου: ποιος θα μπορέσει να με κατεβάσει στη γη; Και αν ακόμα πετάξεις σε μεγάλα ύψη σαν τον αετό, και αν στήσεις τη φωλιά σου ψηλά ανάμεσα στ’ αστέρια, από κει θα σε καταρρίψω και θα σε κατεβάσω, λέγει ο Κύριος». Ας προσέξουμε λοιπόν τα λόγια του προφήτη και ας καλλιεργούμε το θεμέλιο των αρετών, που είναι η ταπείνωση.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 19η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Ώσπερ θεράπων φερωνύμως του Λόγου, του υπέρ έννοιαν φωτός ηξιώθης και προφητείας έλλαμψιν εδέξω σοφέ. δόξαν γαρ την άυλον καθαρώς εποπτεύων, όργανον θεόπνευστον, Οβδιού ανεδείχθης, προμελωδούν εν κόσμω μυστικώς των εσομένων, Προφήτα, την έκβασιν.
| Άγιος Αναστάσιος ο νεομάρτυρας | | |
| | |
| |
 Καταγόταν από την Παραμυθιά της Ηπείρου. Κατά την εποχή του καλοκαιριού, βρισκόταν μαζί με την αδελφή του καθώς και με άλλους χριστιανούς στους αγρούς. Εκεί λοιπόν ήλθε σε συμπλοκή με κάποιους Τούρκους, που επιτέθηκαν με κακό σκοπό στην αδελφή του. Τότε οι Τούρκοι, προσβληθέντες από την συμπλοκή αυτή, συκοφάντησαν τον Αναστάσιο στον πασά, ότι δήθεν έδωσε λόγο να αλλάξει την πίστη του. Ο πασάς τον συνέλαβε και τον πίεζε να αλλαξοπιστήσει. Στις προτάσεις του πασά ο Αναστάσιος απάντησε: «Ποτέ δεν έδωσε τέτοιο λόγο. Χριστιανός γεννήθηκα, χριστιανός θα πεθάνω με τη βοήθεια του Χριστού μου. Όσο για τα αγαθά που μου υπόσχεσαι δεν ενδιαφέρομαι καθόλου, διότι έχω πολλά αγαθά αιώνια, που βρίσκονται στους ουρανούς και δεν έχουν καμιά σύγκριση με τα παρόντα». Με τα λόγια αυτά ο Αναστάσιος κατόρθωσε και έκανε χριστιανό το γιο του πασά, Μουσά ονομαζόμενο (κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι μετονομάστηκε Δημήτριος και μάλιστα μαρτύρησε).
Ο δε Άγιος, αφού βασανίστηκε μέσα στη φυλακή με τον πιο φρικτό τρόπο, τελικά αποκεφαλίστηκε έξω από την Παραμυθιά κοντά σ’ ένα μοναστήρι, στις 18 Νοεμβρίου 1750.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 18 Νοεμβρίου.
| Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Νεοκαισαρείας | | |
| | |
| |
 Γεννήθηκε περίπου το 210-215 μ.Χ. Οι γονείς του ήταν ειδωλολάτρες και είχαν μεγάλη κοινωνική θέση στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Μετά τη στοιχειώδη εκπαίδευσή του, ο Γρηγόριος μαζί με τον αδελφό του Αθηνόδωρο πήγαν στη Βηρυττό να σπουδάσουν νομική. Ο Θεός όμως είχε άλλα σχέδια για το Γρηγόριο. Όταν περνούσε από την Καισάρεια άκουσε το δεινό ερμηνευτή της Αγίας Γραφής Ωριγένη. Ο Γρηγόριος τόσο πολύ ενθουσιάστηκε μαζί του, ώστε άφησε τα νομικά και διετέλεσε επί χρόνια μαθητής του. Κατόπιν πήγε στην Αλεξάνδρεια, και από εκεί επέστρεψε στη Νεοκαισάρεια με πλήρη θεολογική μόρφωση και άγιο ζήλο. Τότε ο Μητροπολίτης Αμασείας Φαίδημος διέκρινε τα χαρίσματά του και τον χειροτόνησε επίσκοπο Νεοκαισαρείας.
Η επισκοπή αυτή είχε μόνο 17 χριστιανούς! Ο Γρηγόριος όμως δεν το θεώρησε υποτιμητικό. Βασιζόταν πολύ στη δύναμη της θείας χάριτος και πάντα είχε στο μυαλό του τα ενθαρρυντικά λόγια του θείου Παύλου: «Να ενδυναμώνεσαι με τη χάρη που μας δίνεται από τη σχέση και την ένωσή μας με τον Ιησού Χριστό». Πράγματι, με τη χάρη του Θεού, ο Γρηγόριος έκανε καταπληκτικό αγώνα και εκχριστιάνισε σχεδόν όλη την πόλη.
Όταν πέθανε ειρηνικά στα τέλη του 270 είχαν απομείνει στην επισκοπική του περιφέρεια μόνο 17 ειδωλολάτρες! Υπήρξε δε τόσο εγκρατής στη γλώσσα του, ώστε δε βγήκε από τη γλώσσα του κανένας κακός, περιττός ή αργός λόγος. Γι’ αυτό και ο Θεός τον κόσμησε και με το χάρισμα της θαυματουργίας.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 17η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Εν προσευχαίς γρηγορών, ταις των θαυμάτων εργασίαις εγκαρτερών, επωνυμίαν εκτήσω τα κατορθώματα. Αλλά πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, πάτερ Γρηγόριε, φωτίσαι τας ψυχάς ημών, μήποτε υπνώσωμεν εν αμαρτίαις εις θάνατον. |
|
|
| | |
| |
 Ο απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν γίνει μαθητής του Κυρίου Ιησού Χριστού, ονομαζόταν Λευΐ. Ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος και ήταν από τη Γαλιλαία. Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη και ο Ιησούς τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο έξω από την Καπερναούμ. Και είπε προς αυτόν, «ακολούθει μοι».Ο Ματθαίος, χωρίς καθυστέρηση, αμέσως τον ακολούθησε. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό για την εποχή εκείνη επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί μάλιστα ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Κύριος συνέφαγε και συζήτησε.
Οι Φαρισαίοι όμως, που είχαν πωρωμένη συνείδηση, όταν είδαν αυτή την ενέργεια του Κυρίου, αμέσως τον κατηγόρησαν ότι συντρώγει με τελώνες και αμαρτωλούς. Ο Ιησούς το άκουσε και είπε «δεν ήλθα για να καλέσω εκείνους που νομίζουν τον εαυτό τους δικαίους, αλλά ήλθα να καλέσω τους αμαρτωλούς για να μετανοήσουν και να σωθούν».
Στο Ματθαίο οφείλει η Εκκλησία μας το πρώτο στη σειρά στην Καινή Διαθήκη Ευαγγέλιο, που γράφτηκε το 64 μ.Χ. Ο Ματθαίος, κατά την παράδοση, κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου και πέθανε μαρτυρικά.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του την 16η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Θείας ήκουσας φωνής του Λόγου, και την πίστεως το φως εδέξω, καταλείψας τελωνίου τον σύνδεσμον. όθεν Χριστού την απόρρητον κένωσιν ευηγγελίσω Ματθαίε Απόστολε. Και νυν πρέσβευε δοθήναι τοις σε γεραίρουσι πταισμάτων ιλασμόν και μέγα έλεος.
| Άγιοι Γουρίας, Σαμωνάς και Άβιβος | | |
| | |
| |
 Ο Γουρίας και ο Σαμωνάς, αγωνιζόμενοι τον ιερό αγώνα της χριστιανικής πίστεως, συνελήφθησαν από τον ηγεμόνα Αντωνίνο, κατά το διωγμό του Διοκλητιανού. Και αφού υπέστησαν με θαυμαστή υπομονή πολλά βάσανα, αποκεφαλίστηκαν. Ο Άβιβος έζησε λίγα χρόνια αργότερα και ήταν από ένα χωριό της Έδεσσας, που ονομαζόταν Αποθελσαία. Τότε βασιλιάς ήταν ο Λικίνιος, γνωστός αντίπαλος του Μ. Κωνσταντίνου. Ο Άβιβος, λοιπόν, προχειρίστηκε ιεροδιάκονος και διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια και τον πολύ ζήλο για το υπούργημά του. Ιδιαίτερα όμως διακρινόταν για τη θερμή αγάπη του στο ιερό κήρυγμα, τηρώντας το θεόπνευστο λόγο της Αγίας Γραφής.
Ο ηγεμόνας Λυσανίας, όταν είδε τον Άβιβο να προσελκύει πολλούς ειδωλολάτρες με το θερμό του κήρυγμα, τον συνέλαβε. Και αφού τον κρέμασε σε στύλο και τον έσχισε με σιδερένια νύχια, έπειτα τον οδήγησε έξω από την πόλη, όπου τον έριξε μέσα στη φωτιά, και έτσι ο Άβιβος παρέδωσε το πνεύμα του στον Θεό.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 15η Νοεμβρίου.
Απολυτίκιο
Τριάδος ισάριθμοι της Υπερθέου σαφώς, Γουρίας και Άβιβος και Σαμωνάς ο κλεινός ενθέως υπάρχοντες, ταύτης τοις ασεβέσιν ωμολόγησαν άμα, άθλων την τρικυμίαν αβλαβώς διελθόντες. Και νυν ημάς κυβερνώσιν όρμον προς άκλυστον.
| Άγιος Κωνσταντίνος ο Υδραίος | | |
| | |
| |
 Γεννήθηκε στην Ύδρα και ο πατέρας του ονομαζόταν Μιχαήλ και η μητέρα του Μαρίνα. Δεκαοκτώ χρονών έφυγε από την Ύδρα και πήγε στη Ρόδο, κοντά στον τούρκο ηγεμόνα Χασάν Καπετάν. Εκεί ο Κωνσταντίνος παρασύρθηκε και εξισλαμίστηκε, με το όνομα Χασάν και για τρία χρόνια απολάμβανε μεγάλες τιμές. Αργότερα όμως συναισθάνθηκε το ολίσθημά του και άρχισε να μετανοεί. Έκανε ελεημοσύνες και έκλαψε πικρά. Τελικά, για να εξιλεωθεί αποφάσισε να μαρτυρήσει. Βρήκε λοιπόν πνευματικό, εξομολογήθηκε και ζήτησε την ευχή του να μαρτυρήσει. Ο πνευματικός του όμως τον απέτρεψε, διότι φοβήθηκε το νεαρό της ηλικίας του.
Ο Κωνσταντίνος έκανε υπακοή, εγκατέλειψε τη Ρόδο και πήγε στην πόλη Κρίμι, κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στο Άγιον Όρος. Στη μονή Ιβήρων προετοιμάστηκε για το μαρτύριο και αφού πήρε την ευχή των πατέρων ήλθε στη Ρόδο. Εκεί παρουσιάστηκε στον ηγεμόνα και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Τα βασανιστήρια που ακολούθησαν ήταν φρικτά. τελικά στον απαγχόνισαν στις 14 Νοεμβρίου 1800.
Απολυτίκιο
Τον λαμπρόν γόνον Ύδρας και της Ρόδου το καύχημα, και Νεομαρτύρων το κλέος Κωνσταντίνον τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, την μνήμην εκτελούντες την αυτού, ίνα λάβωμεν πλουσίαν την αμοιβήν παρά Θεού κραυγάζοντες. δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε ενισχύσαντι, δόξα τω εν υστέροις τοις καιροίς σε στεφανώσαντι.
| Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος | | |
| | |
| |
 «Τοις χυσέοις λόγοις σου η Εκκλησία αρδόμενη, άπαντας ποτίζει νάματα χρυσά, και ιατρεύει νοσήματα των σε υμνούντων, παμμάκαρ Χρυσόστομε».
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας στα μέσα του 4ου μ.Χ. αι. από γονείς επιφανείς και ευσεβείς, το στρατηγό Σεκούνδο και την Ανθούσα.Ο Ιωάννης υπήρξε μαθητής του φιλοσόφου Ανδραγαθίου και του σοφιστή Λιβανίου. Στις αρχές του 398 χειροτονείται αρχιεπίσκοπος της Νέας Ρώμης (Κων/πολης). Αναδιοργάνωσε τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, μερίμνησε για την κάθαρση του κλήρου, την ανάπτυξη της ιεραποστολής, την ανανέωση της λατρευτικής ζωής, την εκτεταμένη οργάνωση του φιλανθρωπικού έργου, την καλλιέργεια ηθικού βίου στους χριστιανούς.
Η ασκητική του αυστηρότητα και ο αμείλικτος έλεγχος της κοινωνικής ανισότητας, προκάλεσαν τις αντιδράσεις της αυτοκράτειρας Ευδοξίας του πρωθυπουργού Ευτροπίου και του επισκόπου της Αλεξάνδρειας Θεοφίλου.
Έτσι δυο φορές ο Χρυσόστομος πήρε το δρόμο της εξορίας. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης εξορίας του στην Κουκουσό της Αρμενίας, καθώς μεταφερόταν από τόπο σε τόπο επί τρία και πλέον έτη, από τις πολλές κακουχίσεις και τα βάσανα υπέκυψε και παρέδωσε το πνεύμα του στα Κόμανα της Καππαδοκείας στις 14 Σεπτεμβρίου του 407. Η μνήμη του από το έτος 628 μετατέθηκε στις 13 Νοεμβρίου, επειδή στις 14 Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε να εορτάζεται η Ύψωση του τιμίου Σταυρού.
Τον άγιο Χρυσόστομο, για τη δύναμη του λόγου και το χαρακτήρα του, αγάπησαν οι χριστιανοί περισσότερο από οποιανδήποτε άλλο πατέρα της Εκκλησίας. Τα έργα του διακρίνονται σε Ομιλίες, Πραγματείες και Δοκίμια, που καλύπτουν τα σημαντικότερα εκκλησιολογικά, ποιμαντικά, ασκητικά, παιδαγωγικά, κοινωνικά, λειτουργικά, απολογητικά, δογματικά, αντιαιρετικά, ηθικά, εορτολογικά και ερμηνευτικά θέματα και προβλήματα της δικής του και κάθε εποχής.
Όπως λέει ένας βιογράφος του «έζη τας αληθείας ας εδίδασκε, εδίδασκε δε αυτάς κατά τρόπον πρωτοφανή, μετά γλυκύτητος και ευγλωττίας συναρπαζούσης. Ομιλών δεν είχε ανάγκην να επινοήσειν, να σκεφθή επί πολύ, να εύρη επιχειρήματα, παρομοιώσεις, εικόνας, διότι έλεγεν, ό,τι ησθάνετο και όπως αυτό ησθάνετο... Μόνος εκ πάντων των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας ωνομάσθη Χρυσόστομος και υπήρξε πράγματι τιούτος» (Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, Ιστορία της Εκκλησίας Αντιοχείας, εν Αλεξανδρεία 1951, σ.314/5).
Το απολυτίκιο της εορτής αναφέρει: «Η του στόματός σου καθάπερ πυρσός εκλάμψασα χάρις, την οικουμένην εφώτισεν, αφιλαργυρίας τω κόσμω θησαυρούς εναπέθετο, το ύψος ημίν της ταπεινοφροσύνης υπέδειξεν. Αλλά σοις λόγοις παιδεύων, πάτερ Ιωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τω Λόγω Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών».
|
|
|
|
|
|
|
